Fundacja DKMS

Centrum Medyczne Damiana jest pierwszym prywatnym ośrodkiem medycznym w Polsce, w którym przeprowadzane są zabiegi pobrania komórek macierzystych oraz szpiku kostnego od Dawców, które następnie przeszczepiane są osobom cierpiącym na choroby nowotworowe układu krwiotwórczego, czyli szpiku kostnego, takie jak: białaczki, chłoniaki, zespoły mieloproliferacyjne oraz nienowotworowe zespoły uszkodzeń szpiku, jak anemia aplastyczna.

Potencjalny dawca komórek macierzystych zostaje skierowany przez Fundację DKMS do Centrum Medycznego Damiana w celu przeprowadzenia szczegółowych badań medycznych i ostatecznej kwalifikacji do oddania komórek.

Jeśli dawca zostanie ostatecznie zakwalifikowany przez lekarzy w Centrum Medycznym Damiana, przeprowadzany jest zabieg pobrania komórek jedną z dwóch metod:

• pobranie komórek macierzystych z krwi obwodowej,
• pobranie szpiku kostnego z talerza kości biodrowej.

Pobranie komórek macierzystych z krwi obwodowej

Komórki pobiera się metodą zwaną aferezą, stosowaną w ok. 80% przypadków.

Przed pobraniem przez 4 dni oraz pierwszego dnia pobrania Dawca przyjmuje czyn­nik wzrostu G-CSF, który zwiększa liczbę komórek krwiotwórczych oraz powoduje ich uwolnienie ze szpiku do krwioobiegu. G-CSF  występuje również naturalnie w organizmie człowieka a w trakcie przechodzenia infekcji jego wydalanie się zwiększa. Po podaniu G-CSF komórki macie­rzyste można wyselekcjonować i odseparować z krwi. Podczas przyjmowania czynnika wzrostu mogą wystąpić objawy grypopodobne, takie jak: bóle kości, mięśni i głowy, lekka gorączka, osłabienie.

W dniu pobrania na obu przedramionach Dawcy zakładane są dojścia dożylne (wenflony). Krew przepływa z jednego ramienia poprzez tzw. separator komórek i wraca drugim dojściem dożylnym do organizmu. W separatorze komórki macierzyste oddzielane są od reszty krwi i zbierane jako materiał przeszczepowy.

Zabieg ten nie wymaga hospitalizacji i trwa około 4-5 godzin. Istnieje prawdopodobieństwo (ok. 40%), że zabieg trzeba będzie powtórzyć następne­go dnia - w przypadku, gdy pierwszego dnia nie uda się zebrać odpowiedniej liczby komórek.

Metoda ta znana jest na świecie od wczesnych lat 90-tych. Według obecnego stanu wiedzy medycznej nie obserwuje się odległych w czasie skutków ubocznych.

Pobranie szpiku kostnego z talerza kości biodrowej

Metoda stosowana w ok. 20% przypadków. Szpik kostny pobierany jest z talerza kości biodrowej (nie jest to kręgosłup) za pomocą igły punkcyjnej. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym i trwa około godziny. Dawca przyjmowany jest na oddział zwykle na 2-3 dni.

Podczas zabiegu Dawca leży na brzuchu, a dwóch lekarzy jednocześnie pobiera szpik kostny z talerza kości biodrowej. W trakcie pobrania konieczne jest wykonanie dwóch ok. 5 mm nacięć skóry nad kolcami biodrowymi górnymi tylnymi, oraz wprowadzenie do kości igieł. Pobranie odbywa się strzykawkami metodą aspiracji. Proces gojenia przebiega z reguły bardzo szybko.

W trakcie zabiegu pobiera się ok. 1–1,5 litra mieszaniny szpiku kostnego i krwi. Mieszanina zawiera ok. 5% szpiku kostnego, regenerującego się całkowicie w organizmie w ciągu ok. 2-3 tygodni.

Po pobraniu szpiku istnieje możliwość wystąpienia miejscowego bólu, podobnego do stłuczenia, który po kilku dniach mija. Istnieje ryzyko infekcji lub krwawie­nia wtórnego jak w przypadku każdej innej rany. Czas rekonwalescencji to ok. 5 dni.

Jak zostać dawcą?

1. Aby zostać potencjalnym Dawcą szpiku i komórek macierzystych, wystarczy zamówić pakiet rejestracyjny na https://www.dkms.pl/.
2. Następnie należy wypełnić otrzymany pocztą formularza i pobrać wymaz z błony śluzowej z wewnętrznej części policzka (za pomocą przeznaczonych do tego pałeczek znajdujących się w przesyłce). Kompletny pakiet należy odesłać do Fundacji DKMS Polska.
3. Po przebadaniu materiału genetycznego i wprowadzeniu danych do bazy, Fundacja wyśle potwierdzenie rejestracji oraz kartę Dawcy. Cały proces rejestracyjny trwa około 3-4 miesięcy.
4. Dane zgłoszonych osób przekazywane są Rejestrowi Centralnemu Poltransplant i trafiają do światowej bazy dawców (BMDW).

O fundacji DKMS

Fundacja DKMS jest największą bazą niespokrewnionych potencjalnych Dawców szpiku w Polsce - w ciągu 10 lat działalności Fundacja zarejestrowała w Polsce ponad 1 436 000* potencjalnych Dawców. Aż 6158* spośród nich oddało swoje krwiotwórcze komórki macierzyste, dając tym samym szansę na nowe życie Pacjentom z Polski i całego świata. Fundacja DKMS działa w Polsce od 2008 roku jako niezależna organizacja non-profit. Posiada status Organizacji Pożytku Publicznego oraz Ośrodka Dawców Szpiku w oparciu o decyzję Ministra Zdrowia. Celem statutowym Fundacji jest działalność w zakresie wspierania osób potrzebujących pomocy ze względu na ich stan fizyczny, psychiczny lub emocjonalny, promowania nauki oraz badań w dziedzinie przeszczepiania komórek macierzystych oraz promocji zdrowia publicznego.

Historia DKMS

DKMS został założony w 1991 roku z prywatnej inicjatywy w oparciu o historię cierpiącej na białaczkę pacjentki Mechtild Harf. Jej rodzina chciała zrobić wszystko, by ją uratować. Jedyną szansą było przeszczepienie szpiku kostnego od niespokrewnionego Dawcy. Niestety w tamtych czasach w Niemczech zarejestrowanych było tylko 3000 niespokrewnionych Dawców. Rodzina Mechtild zmobilizowała wszelkie siły znajomych i przyjaciół, by zdążyć z pomocą. Tak z prywatnej inicjatywy dr Petera Harf’a (męża Mechtild) oraz jej lekarza, dr Gerharda Ehningera, powstał DKMS.

Dało to początek powstaniu największej bazy danych na świecie, skupiającej ponad 8,6 mln zarejestrowanych potencjalnych Dawców komórek macierzystych. Chcąc zwiększyć szanse na znalezienie Dawcy dla każdego Pacjenta na świecie DKMS rozszerza swoją działalność o kolejne centra Dawców w USA (2004), Polsce (2008), Wielkiej Brytanii (2013) i Chile (2018).

W ciągu 27 lat szansę na życie chorym na nowotwory krwi podarowało ponad 74 000* osób z baz DKMS. Dziś każdego dnia komórki macierzyste na całym świecie oddaje co najmniej 20 Dawców DKMS. 

*Dane z 31.12.2018 roku.