Czas protrombinowy Warszawa

Czas protrombinowy (ang. prothrombine time, PT) to parametr, który odzwierciedla sprawność zewnętrznego układu krzepnięcia - jest więc uwarunkowany zawartością czynników II, V, VII, X, protrombiny i fibrynogenu. Na czas protrombinowy wpływają również inhibitory krzepnięcia (heparyna, antykoagulanty). Czynniki te są wytwarzane w wątrobie.

Dzięki określonemu czasowi protrombinowemu można monitorować przebieg terapii lekami zmniejszającymi krzepliwość krwi, np. pochodnymi kumaryny, które hamują wytwarzanie czynników krzepnięcia w wątrobie.

Spis treści:

• Co to jest czas protrombinowy?
• Kiedy warto wykonać badanie PT?
• Przygotowanie do badania
• Jak czytać wyniki badania?
• Co może spowodować błędny wynik badania PT?
• Badanie PT na NFZ Warszawa

Co to jest czas protrombinowy?

Jest to jedno z badań określających funkcje układu krzepnięcia. Podczas badania do próbki krwi dodawana jest tromboplastyna i chlorek wapnia, co prowadzi do aktywacji protrombiny w zewnątrzpochodnym, a następnie przekształcenia fibrynogenu w fibrynę. Pozwala to szacować czas potrzebny do powstania skrzepu. Wynikiem pomiaru jest współczynnik protrombinowy, który zależy od stężenia w osoczu czynników krwi: II, V, VII oraz X, oraz fibrynogenu.

Czas protrombinowy wyrażony w procentach określany jest wskaźnikiem protrombinowym. Wskaźnik protrombinowy jest to stosunek czasu protrombinowego prawidłowego osocza kontrolnego do czasu protrombinowego osocza pacjenta.

Kiedy warto wykonać badanie PT?

Wskazania są następujące:

• monitorowanie leczenia przeciwzakrzepowego i stosowania doustnych antykoagulantów, antagonistów witaminy K, warfaryny oraz acenokumarolu; 
• wykonanie badania u pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych; 
• u pacjentów ze stwierdzonym migotaniem przedsionków;
• profilaktyka i leczenie zatorowości płucnej, zakrzepicy żył głębokich;
• diagnostyka chorób wątroby (np. marskość, zapalenie, choroba nowotworowa);
• kontrola leczenia przeciwzakrzepowego przed zabiegami operacyjnymi;
• kontrola stanu zdrowia po przebytych zabiegach operacyjnych lub po złamaniu kończyny dolnej/miednicy;
• diagnostyka chorób krwi np. skazy krwotoczne, wrodzone oraz nabyte;
• podejrzenie zespołu wykrzepiania śródnaczyniowego;
• objawy zaburzeń krzepnięcia (np. krwotoki z nosa, krwawienia z dziąseł, wybroczyny skórne, obfite miesiączki, krew w kale lub/i moczu, bóle
  i ograniczenia ruchomości stawów, zaburzenia widzenia, przewlekła niedokrwistość);
• podejrzenie niedoboru witaminy K;
• kobiety w ciąży i po porodzie;
• kobiety przyjmujące doustną antykoncepcję lub terapię zastępczą.

Regularne wykonywanie badanie czasu protrombinowego zaleca się osobom przyjmującym doustne antykoagulanty. Badanie ma na celu sprawdzenie, czy przepisane przez lekarza dawki leków są właściwe, czyli czy utrzymują INR na odpowiednim poziomie. O tym, jak często należy robić badanie, decyduje lekarz prowadzący. Powinno być ono jednak wykonywane na tyle często, aby zapewnić dobór właściwej dawki leku.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania badania PT?

Nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania tego badania.

Jak się przygotować do wykonania badania czasu protrombinowego?

Zabieg nie wymaga szczególnego wcześniejszego przygotowania. Trzeba jedynie pamiętać o tym, aby przyjść w godzinach porannych na czczo (ostatni posiłek należy zjeść około 8 godzin przed badaniem). W dniu badania należy wypoczętym i wyspanym, dlatego nie zaleca się na uprawiania aktywności fizycznej na dobę przed badaniem.

Przed rozpoczęciem badania należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach (nawet tych bez recepty), a szczególnie tych, które mogą zaburzać proces krzepliwości krwi (np. leki, które w swoim składzie zawierają kwas acetylosalicylowy). Dzięki tym informacjom lekarz będzie mógł zinterpretować wyniki zgodnie z aktualną sytuacją zdrowotną, która występuje u pacjenta.

Przed wykonaniem badania należy odpocząć przez okres 15 minut, a podczas zabiegu unikać poruszania ręką, gdyż w przeciwnym wypadku może dojść do powstania krwiaka.

Jak przebiega badanie?

Badanie polega na założeniu opaski uciskowej (stazy), miejscowej dezynfekcji, a następnie iniekcji i pobraniu próbki krwi z żyły łokciowej. Taka procedura jest standardem w przypadku większości badań krwi i trwa zaledwie kilka minut. Po zakończeniu badania probówka jest opisywana, a następnie wysyłana do laboratorium. Następnie po odwirowaniu i oddzieleniu z osocza oznaczany jest czas protrombinowy.

Warto wiedzieć, że ilość krwi pobranej do badania jest na tyle mała, że jej ubytek w żadnym stopniu nie wpływa na samopoczucie i zdrowie organizmu.

Gdzie wykonać badanie czasu protrombinowego?

Badanie czasu protrombinowanego w Warszawie można wykonać w Centrum Medycznym Damiana. Oferujemy profesjonalną opiekę medyczną oraz komfort podczas wykonywania wszystkich zabiegów i badań diagnostycznych. 

Badania krwi są wykonywane w każdej z placówek Centrum Medycznego Damiana. Cena badania czasu protrombionowego zaczyna się od 35 zł.*

* Przedstawiona cena ma charakter informacyjny i nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu Art.66 par.1 Kodeksu Cywilnego.

Jak czytać wyniki badania?

Wynik pomiaru czasu protrombinowego może być wyrażony w różny sposób (w sekundach, procentach normy czy INR). Sposób przedstawiania wyniku zależy od laboratorium. Prawidłowy wynik badania wynosi od 10 do 15 sekund. W dużej mierze zależy on od aktywności dodanej tromboplastyny, dlatego czas protrombinowy określa się jako międzynarodowy współczynnik znormalizowany (international normalized ratio – INR). W prawidłowych warunkach INR wynosi 0,85-1,15. W praktyce do planowania leczenia częściej wykorzystywany jest wskaźnik INR.

Im dłuższy wynik czasu protrombinowego, tym mniejsza skłonność krwi do krzepnięcia. Każdy uzyskany wynik należy skonsultować z lekarzem, który zinterpretuje go odpowiednio do stanu zdrowia pacjenta oraz wdroży odpowiednie leczenie. U pacjentów leczonych antykoagulantami wartość docelowa INR powinna mieścić się w przedziale od 2,0 do 3,0. Czas protrombinowy u tych osób jest dwu- lub trzykrotnie dłuższy niż u osób, które nie stosują antykoagulantów.

Jeśli u pacjenta występuje wysokie ryzyko powstawania zakrzepów, INR powinno być wyższe i wynosić około 2,5-3,5. Lekarz powinien dobierać leki stosownie do stanu zdrowia pacjenta, tak aby wartości INR były optymalne.

Kiedy może występować skrócenie czasu protrombinowego (lub zwiększenie INR) powyżej normy?

Skrócenie czasu protrombinowego może towarzyszyć:

• ciąży;
• zakrzepicy;
• trombofilii (nadkrzepliwości);
• nadmiernej aktywności czynnika VII.
  
  

Kiedy może występować wydłużenie czasu protrombinowego (lub zwiększenie INR) powyżej normy?

Wskaźnik protrombinowy powyżej normy może występować u osób:

• z niedoborami witaminy K,
• z wrodzonymi niedoborami czynników II, V, VII, X,
• cierpiących na przewlekłe choroby miąszu wątroby,
• leczących się antagonistami witaminy K,
• chorujących na białaczkę,
• z mocznicą,
• cierpiących na chorobę Addisona-Biermera,
• zatrutych pochodnymi kumaryny,
• mających niedobór fibrynogenu,
• leczonych inhibitorami krzepnięcia (np. heparyną),
• stosujących doustne środki antykoagulacyjne i niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• chorujących na toczeń układowy.

Czas protrombinowy Warszawa - dodatkowe badania

Wydłużenie czasu protrombinowego i wzrost INR przemawia jednoznacznie za tym, że czas krzepnięcia krwi jest wydłużony. U osób, które nie przyjmują leków przeciwzakrzepowych, konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, celem znalezienia przyczyny takiego stanu rzeczy. Częstym badaniem, które lekarz zleca
w oparciu o wynik czasu protrombinowego, jest czas częściowej tromboplastyny po aktywacji.

By ustalić przyczynę wydłużonego czasu protrombinowego, zarówno wynik badania czasu protrombinowego, jak i wynik badania czasu częściowej tromboplastyny po aktywacji interpretuje się jednocześnie.

Istnieją 4 konfiguracje wyników:

1. Czas protrombinowy jest przedłużony, a czas częściowej tromboplastyny po aktywacji jest prawidłowy. Może to świadczyć o chorobie wątroby, niedoborze witaminy K, obniżonym poziomie lub uszkodzonym czynniku VII.
2. Czas protrombinowy jest prawidłowy, a czas częściowej tromboplastyny po aktywacji jest przedłużony. Może to świadczyć o hemofilii A lub B, niedoborze czynnika XI, chorobie von Willebranda, niedoborze czynnika XII lub obecności antykoagulantu toczniowego.
3. Zarówno czas protrombinowy, jak i czas częściowej tromboplastyny po aktywacji jest przedłużony. Może to świadczyć o obniżonym poziomie lub uszkodzonym czynniku I, II, V lub X, nasilonej chorobie wątroby, zespole rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (DIC).
4. Czas protrombinowy jest prawidłowy, a czas częściowej tromboplastyny po aktywacji jest prawidłowy lub nieznacznie przedłużony. Zwykle wskazuje to na prawidłowy proces homeostazy, nieznacznych niedoborach innych czynników lub łagodnym przebiegu choroby von Willebranda. W tym przypadku lekarz często zaleca dalszą diagnostykę.

Co może spowodować błędny wynik badania PT?

Zdarzają się przypadki, że wynik badania czasu protrombinowego jest fałszywy. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele. Za błędny wynik badania czasu protrombinowego może odpowiadać alkohol, leki i niektóre produkty spożywcze.

Jeśli chodzi o leki, wydłużenie czasu protrombinowego powodują antybiotyki, aspiryna i cimetydyna, natomiast za jego skrócenie odpowiedzialne mogą być doustne środki antykoncepcyjne, hormonalna terapia zastępcza czy barbiturany.

Nadmiar witaminy K w organizmie także może zaburzać wynik badania czasu protrombinowego. Witamina K jest obecna w niektórych pokarmach, dlatego ich spożywanie tuż przed badaniem może przyczynić się do otrzymania fałszywego wyniku. Na wynik badania może mieć bezpośredni wpływ spożycie takich pokarmów jak:

• ciecierzyca;
• wątroba wołowa lub wieprzowa;
• włoska kapusta;
• zielona herbata;
• jarmuż;
• brokuł;
• soja.

Badanie PT na NFZ w Warszawie

W placówkach POZ Centrum Medycznego Damiana istnieje również możliwość wykonania badania czasu protrombinowego w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Badanie w ramach NFZ świadczone jest nieodpłatnie, wymagane jest jednak skierowanie od lekarza z tej samej placówki POZ.

Więcej informacji pod numerem telefonu: (22) 566 22 22. Dowiedz się więcej o Podstawowej Opiece Zdrowotnej w Centrum Medycznym Damiana.