Kortyzol jest organicznym związkiem chemicznym, będący hormonem glikokortykosteroidowym. Produkowany jest przez warstwę posmowatą kory nadnerczy.
Często nazywany jest hormonem stresu, ponieważ jego stężenie wzrasta w sytuacjach stresowych. Zwiększone stężenie kortyzolu ma przygotować organizm do działania w sytuacjach stresowych, niestety stale utrzymujący się wysoki poziom tego hormonu może wskazywać na współistniejące zaburzania oraz prowadzić do powikłań.
Chcesz zrobić badanie kortyzolu w Warszawie? Umów wizytę w Centrum Medycznym Damiana. Zapraszamy!
Co to jest kortyzol?
Kortyzol to hormon steroidowy, który ma wpływ na stężenie glukozy we krwi – w przypadku sytuacji stresowej zwiększa jej poziom. W warunkach fizjologicznym stężenie tego hormonu jest zmienne – największe występuje w godzinach porannych, zaś najniższe o północy. Produkowany jest w nadnerczach – dokładnie w warstwie pasmowatej kory nadnerczy.
Jaka jest rola kortyzolu w organizmie? Podstawowymi zadaniami kortyzolu jest:
- zwiększenie stężenia glukozy we krwi podczas aktywności fizycznej i steru;
- wpływa miedzy innymi na gospodarkę wodno – elektrolitową i białkową;
- wpływa na podniesienie wartości ciśnienia tętniczego krwi;
- wzmaga rozpad węglowodanów oraz uwalniania wolnych kwasów tłuszczowych z tkanki tłuszczowej i aminokwasów z białek ;
- wzmacnia działanie innych hormonów stresu - adrenaliny oraz noradrenaliny, dzięki czemu organizm lepiej radzi sobie z tzw. stresorem;
- powoduje zwiększenie wydzielania soku żołądkowego.
Kortyzol sprawdza się w leczeniu między innymi astmy oskrzelowej. W przypadku stanu astmatycznego, czyli sytuacji zagrażającej życiu, działa podobnie jak adrenalina w trakcie wstrząsu anafilaktycznego.
Już dziś KUP ONLINE badanie kortyzolu!
Kiedy należy wykonać badanie stężenia kortyzolu?
Lekarz zaleca wykonanie badanie stężenia kortyzolu kiedy zachodzi podejrzenie, iż w organizmie dochodzi za zbyt dużej bądź niedostatecznej produkcji tego hormonu. Wskazaniami do jego przeprowadzenia są najczęściej:
- podejrzenie zespołu Cushinga – objawami są następstwa nadmiaru kortyzolu we krwi, m.in. depresja, zmiana w budowie ciała, bezsenności, odkładanie tkanki tłuszczowej w okolicy twarzy, bóle oraz zawroty głowy, nadciśnienie tętnicze, nadmierne pragnienie i oddawanie dużej ilości moczu, zaburzenia miesiączkowania, zmniejszone libido;
- nadczynność lub niedoczynność tarczycy;
- bezsenność;
- depresja;
- zaburzenia syntezy hormonów sterydowych;
- występowanie przewlekłego zmęczenia;
- nowotwory nadnerczy, jąder, jajnika.
Jak należy przygotować się do badania stężenia kortyzolu?
Badanie polega na pobraniu próbki krwi żylnej pacjenta. W związku z tym, iż stężenie kortyzolu ulega cyklowi dobowemu na badanie należy się zgłosić w godzinach rannych, będąc na czczo. Kortyzol jest hormonem stresu, dlatego przed badaniem w miarę możliwości należy zminimalizować sytuacje stresowe, aby otrzymany wynik był wiarygodny i obrazujący rzeczywisty stan pacjenta.
Przynajmniej dzień przed badaniem należy zrezygnować z intensywnej aktywności fizycznej. Należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach – zadecyduje on czy pacjent przed badaniem powinien je tymczasowo odstawić.
Lista punktów, w których można wykonać badanie dostępna na stronie Laboratorium Warszawa.
Badanie kortyzolu Warszawa - norma
Otrzymane wyniki badań zawsze należy skonsultować z lekarzem, który będzie mógł je w prawidłowy sposób zinterpretować biorąc pod uwagę wszystkie indywidualne czynniki, które dotyczą danego pacjenta. Analiza wyników powinna opierać się na wartościach podanych przez laboratorium które je wykonywało.
Normy kortyzolu w surowicy w zależności od pory dnia wyglądają następująco:
- w godzinach porannych – od 138 do 690 nmol/l (5-25 µg/dl),
- w godzinach wieczornych – wartości o połowę mniejsze.
KUP ONLINE |