Niektóre niesteroidowe leki przeciwzapalne są dostępne bez recepty. Można je nabyć nie tylko w aptece, ale też w supermarkecie czy na stacji benzynowej. Sytuacja ta sprawia mylne wrażenie, że są one całkowicie bezpieczne. Tymczasem dobór leku z tej grupy powinien być poprzedzony dokładną analizą stanu zdrowia pacjenta, reakcji na leki stosowane w przeszłości oraz możliwości wystąpienia interakcji z innymi lekami przyjmowanymi równolegle.
mgr farmacji Anna Krzymińska
Kierownik Apteki Damiana przy Centrum Medycznym Damiana
Niektóre niesteroidowe leki przeciwzapalne są dostępne bez recepty. Można je nabyć nie tylko w aptece, ale też w supermarkecie czy na stacji benzynowej. Sytuacja ta sprawia mylne wrażenie, że są one całkowicie bezpieczne. Tymczasem dobór leku z tej grupy powinien być poprzedzony dokładną analizą stanu zdrowia pacjenta, reakcji na leki stosowane w przeszłości oraz możliwości wystąpienia interakcji z innymi lekami przyjmowanymi równolegle.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) to duża i zróżnicowana grupa leków o podobnym mechanizmie działania, do której należą popularne substancje, takie jak kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, naproksen czy ketoprofen. Oprócz działania przeciwzapalnego posiadają one również właściwości przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Aby dokonać odpowiedniego spośród nich wyboru w sytuacji, kiedy wizyta u lekarza jest niemożliwa, warto skonsultować się z farmaceutą. Pomocna będzie także znajomość kilku uniwersalnych zasad, którymi należy się kierować, stosując NLPZ.
Mechanizm działania NLPZ wiąże się ogólnie z hamowaniem syntezy prostaglandyn, co jest wynikiem wpływu na enzym o nazwie cyklooksygenaza, który w organizmie występuje w dwóch izoformach: COX-1 (cyklooksygenaza konstytutywna) oraz COX-2 (cyklooksygenaza indukowana). Większość NLPZ hamuje zarówno COX-1, jak i COX-2, przy czym z zablokowaniem pierwszej formy wiąże się wystąpienie działań niepożądanych. Rezultatem wpływu leku na COX-2 jest natomiast działanie przeciwzapalne.
Część leków z grupy NLPZ jest dostępna wyłącznie na receptę. Zasady ich stosowania pozostają jednak uniwersalne, podobnie jak ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Lekarz dobiera lek po dość szczegółowym wywiadzie pozwalającym wybrać ten, który będzie najbezpieczniejszy w danej sytuacji. Niestety, skuteczność preparatu można ocenić dopiero po jego podaniu. Co istotne, NLPZ wykazują tak zwany efekt pułapowy, a to oznacza, że po przekroczeniu określonej dawki nie zwiększają swojej skuteczności przeciwzapalnej i przeciwbólowej, podnoszą natomiast ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Błędem jest stosowanie kilku różnych leków z tej grupy naraz. To również nie podnosi skuteczności terapeutycznej, a zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się efektów ubocznych. W przypadku silnego bólu NLPZ można łączyć z paracetamolem, metamizolem lub opioidami.
Jak łatwo wywnioskować, wybór odpowiedniego leku ma kluczowe znaczenie dla powodzenia terapii. Metodą zwiększającą skuteczność leczenia i zmniejszającą ryzyko działań niepożądanych jest stosowanie enancjomerów NLPZ. Należą do nich prawoskrętne izomery ketoprofenu i ibuprofenu – deksketoprofen i deksibuprofen. Substancje te mają silne działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, co pozwala na redukcję dawek, a w konsekwencji zmniejsza ryzyko polekowych działań niepożądanych.
CENTRUM MEDYCZNE DAMIANA
AL. ZJEDNOCZENIA 36
TEL. 22 566 22 22
Zadaj Pytanie
Partnerzy
