Autyzm - przyczyny, diagnostyka, leczenie; jak rozpoznać autyzm u dziecka?

Data publikacji: 02.06.2022
Czas czytania: 14 minut
autyzm jak rozpoznać

Według badania stanu zdrowia psychicznego Polaków (EZOP II) doświadczenie zaburzeń psychicznych ma za sobą ponad pół miliona dzieci w wieku 7-17 lat. Zaburzenia rozwoju psychicznego dotykają też przeszło 400 tys. najmłodszych do 6. roku życia. Jednym z coraz częściej stwierdzanych problemów jest autyzm. Zaburzenie cechuje się nieprawidłowościami w komunikacji, interakcjach z innymi oraz w zachowaniu i zabawie.

Obserwujesz u dziecka pierwsze objawy autyzmu? Niepokoi Cię jego zachowanie? Nie wiesz, jak sprawdzić, czy ma autyzm? Umów je na konsultację z doświadczonym specjalistą psychologii lub psychiatrii w MindHealth – Centrum Zdrowia Psychicznego. Zachęcamy do zapisów!

KUP WIZYTĘ

 

Spis treści:

Czym jest autyzm?

Autyzm (zaburzenie ze spektrum autyzmu, ang. autism spectrum disorder, ASD) należy do zaburzeń neurorozwojowych. Charakteryzuje się trudnościami w komunikacji i interakcjach społecznych. Obejmuje też ograniczone i powtarzające się wzorce zachowań. Mogą im towarzyszyć zaburzenia rozwoju intelektualnego i mowy funkcjonalnej. Termin „spektrum zaburzeń” oznacza różnorodność objawów i ich nasilenia.

 

ASD zwykle zaczyna się we wczesnym dzieciństwie. Prowadzi do problemów w funkcjonowaniu osobistym, rodzinnym, społecznym, szkolnym czy zawodowym. Zdolności i potrzeby autystów są zróżnicowane i zmienne w czasie. Niektórzy Pacjenci mogą żyć samodzielnie, a inni – wymagają stałego wsparcia i opieki.

Nie opracowano leku na autyzm. Postępowanie w ASD polega głównie na oddziaływaniach psychospołecznych. Eksperci uważają, że wczesna interwencja terapeutyczna (przed 36. miesiącem życia Pacjenta) ma znaczenie dla rokowania. Dlatego w przypadku zaobserwowania u dziecka niepojących objawów, trzeba niezwłocznie zgłosić się z nim do specjalisty.

Jak często występuje zaburzenie ze spektrum autyzmu?

Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym uznawanym za chorobę cywilizacyjną, a według Organizacji Narodów Zjednoczonych należy do najważniejszych globalnych problemów zdrowotnych (obok raka, cukrzycy i AIDS).

Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oszacowali, że autyzm występuje u około 1 na 100 dzieci. Wiadomo też, że zaburzenie jest najpowszechniejszą przyczyną niepełnosprawności najmłodszych w wieku poniżej 5 lat. Autyzm cztery razy częściej rozwija się u chłopców.

Liczba osób z diagnozą ASD rośnie. Wynika to z rozszerzenia definicji zaburzenia, lepszej wykrywalności i większej wiedzy na temat problemu. Formułuje się też przypuszczenia dotyczące związku wyższej zapadalności z różnymi czynnikami środowiskowymi.

Historia badań nad autyzmem

Autyzm u dzieci został po raz pierwszy opisany w 1943 roku. Autor publikacji, Leo Kanner wśród cech zaburzenia wymienił m.in.:

  • wycofanie społeczne;
  • małe zaangażowanie w interakcje;
  • małe umiejętności komunikowania się;
  • silne przywiązanie do niezmienności otoczenia;
  • nietypowe funkcjonowanie uczuciowe.

Stworzony przez Kannera termin „autyzm wczesnodziecięcy” bywa do dziś używany przez specjalistów. Jego opis zaburzenia na długo ukształtował myślenie o dziecku autystycznym jako mającym duże trudności poznawcze i stosunkowo niski poziom inteligencji. Dlatego wiele osób z inteligencją w granicach normy nie otrzymywało diagnozy autyzmu i potrzebnego wsparcia.

Niedługo potem, w 1944 roku, opublikowano pracę Hansa Aspergera. Opisał on grupę chłopców z ograniczeniami społeczno-komunikacyjnymi podobnymi do tych, które przedstawił Kanner. Uwypuklił przy tym prawidłowy rozwój intelektualny i językowy swoich Pacjentów. Zwrócił też uwagę na zdolności i potencjał podopiecznych, nazywając ich „małymi profesorami”. Opisane przez Aspergera zaburzenie, będące lekkim autyzmem, otrzymało później nazwę od jego nazwiska.

W kolejnych latach dostrzeżono, że scharakteryzowane przez obu lekarzy problemy są częścią większej grupy całościowych zaburzeń rozwojowych (zaburzeń ze spektrum autyzmu). Specjaliści modyfikowali też myślenie o ASD. Zmieniała się np. definicja najważniejszych objawów, terminologia dotycząca poszczególnych jednostek chorobowych czy miejsce zaburzenia w systematykach. Przejawem aktualnego podejścia do problemu jest m.in. jedenasta rewizja Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11) WHO, która weszła w życie w 2022 roku.

Autyzm a Asperger

Obecnie zrezygnowano z rozróżnienia autyzmu i Zespołu Aspergera. Do tej pory autyzm dziecięcy uważało się za najcięższą postać całościowych zaburzeń rozwoju. By go zdiagnozować, konieczne było stwierdzenie symptomów w obszarze komunikacji, interakcji społecznych oraz zachowania i zabawy. U wielu Pacjentów rozpoznawano przy tym niepełnosprawność intelektualną.

Psycholog - autyzm

Konsultacja psychologa dziecięcego

od 150 zł

KUP WIZYTĘ

Osoby, u których dotąd diagnozowano Zespół Aspergera często przejawiają wyizolowane, nasilone zainteresowania lub ograniczone, powtarzające się wzorce zachowań i zainteresowań. Zauważalne są u nich także:

  • trudności w nazywaniu i różnicowaniu uczuć;
  • przywiązanie do stałości;
  • przesadnie formalne zachowanie;
  • sztywne przywiązanie do zasad.

Otoczenie postrzega Pacjentów z Aspergerem nie tyle jako chorych, ale jako dziwnych czy źle wychowanych. Nierzadko stają się oni podmiotem żartów, odrzucenia czy przemocy.

Rodzaje autyzmu

W klasyfikacji chorób ICD-11 Światowej Organizacji Zdrowia nastąpiły istotne zmiany dotyczące autyzmu. Wszystkie rodzaje problemu zaliczono w niej do jednej kategorii diagnostycznej „zaburzenie ze spektrum autyzmu”. Obejmuje ona odmiany autyzmu, które wcześniej traktowano jako odrębne jednostki kliniczne, a więc:

  • autyzm dziecięcy;
  • Zespół Aspergera;
  • autyzm atypowy;
  • inne całościowe zaburzenia rozwoju.

By diagnoza była bardziej szczegółowa i lepiej określała potrzeby Pacjenta, w nowej klasyfikacji WHO uwzględniono dodatkowe informacje. Dotyczą one rodzaju i nasilenia nieprawidłowości w rozwoju intelektualnym i w mowie funkcjonalnej. Dla przykładu, jednostka kliniczna zwana wcześniej Zespołem Aspergera będzie najprawdopodobniej diagnozowana jako „zaburzenie ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego i z łagodnymi zaburzeniami języka funkcjonalnego lub bez nich”.

Do powyższych zmian skłoniły specjalistów:

  • wyniki badań nad przyczynami ASD;
  • trudności diagnostyczne związane z występowaniem jednostek o nieostrych kryteriach rozpoznania;
  • stwierdzanie u jednej osoby w ciągu kilku lat życia innych objawów, co pociągało za sobą zmianę diagnozy.

Termin „zaburzenie ze spektrum autyzmu” nie obejmuje Zespołu Retta. Ten – uwarunkowany genetycznie – problem charakteryzuje się odrębnymi objawami i przebiegiem. Dlatego przeniesiono go do innej kategorii diagnostycznej.

rodzaje autyzmu

Przyczyny zaburzenia ze spektrum autyzmu

Wiedza na temat przyczyn autyzmu, mimo wysiłków badaczy, nie jest pełna. Hipotezy koncentrują się wokół nieprawidłowego rozwoju lub wczesnego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, spowodowanego przez uwarunkowania genetyczne i środowiskowe. Jednocześnie wiadomo, że na powstawanie autyzmu nie mają wpływu błędy wychowawcze czy zaniedbania rodziców.

Czynniki genetyczne

Na duży udział uwarunkowań genetycznych w rozwoju autyzmu wskazują wyniki badań populacyjnych. Stwierdzono w nich znaczący wzrost ryzyka wystąpienia autyzmu u krewnych I stopnia (w przypadku rodzeństwa wynosi ono 18-20%) oraz wysoki współczynnik zgodności rozwoju zaburzenia u bliźniąt jednojajowych (60-90%) w porównaniu z dwujajowymi (0-20%). Oszacowano również, że odziedziczalność (udział czynników genetycznych w ryzyku zachorowania) w ASD wynosi 0,4-0,9. Jest to jeden z najwyższych wskaźników spośród wszystkich zaburzeń zdrowia psychicznego.

Ponadto, autyzm częściej występuje u dzieci z wadami chromosomalnymi. Przykładem jest m.in. zespół łamliwego chromosomu X. Dotyczy on 3-10% chłopców i 5% dziewcząt z całościowymi zaburzeniami rozwoju.

Czynniki środowiskowe

Jako czynniki środowiskowe, które mogą mieć wpływ na występowanie autyzmu, wymieniane są m.in.

  • wcześniactwo;
  • zatrucie metalami ciężkimi;
  • wiek rodziców;
  • cukrzyca, niedoczynność tarczycy u matki;
  • stosowanie przez matkę leków przeciwpadaczkowych w trakcie ciąży;
  • stres prenatalny;
  • infekcje.

Czy istnieje związek między autyzmem a szczepieniami?

Dostępne dane epidemiologiczne nie wskazują na związek przyczynowy między szczepieniem przeciw odrze, śwince i różyczce a zaburzeniem ze spektrum autyzmu. Badanie sprzed lat, w którym zasugerowano istnienie tej zależności, było obarczone wadami metodologicznymi. Nie ma również dowodów na to, że jakiekolwiek inne szczepienie może zwiększać ryzyko wystąpienia autyzmu.

Jakie są objawy autyzmu?

Autyzm cechuje się uporczywymi trudnościami w komunikacji i interakcjach społecznych. Charakteryzują go także ograniczone, powtarzalne i stereotypowe wzorce zachowań, zainteresowań i czynności. Mogą im towarzyszyć różnie nasilone ograniczenia intelektualne (w tym niepełnosprawność intelektualna) i języka funkcjonalnego. Objawy i ich nasilenie cechują się dużą różnorodnością.

Deficyty w komunikacji i interakcjach społecznych

Obserwowane u osób w spektrum autyzmu ograniczenia w sferze komunikacji społecznej są wielorakie. Zawsze jednak wykraczają poza oczekiwany zakres typowego funkcjonowania, biorąc pod uwagę wiek i poziom rozwoju dziecka. Charakterystyczne symptomy w tym obszarze to m.in.:

  • niepowodzenia/brak inicjowania lub odpowiadania na inicjowane przez innych interakcje społeczne;
  • niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postawy ciała i gestów do odpowiedniego regulowania interakcji społecznych;
  • deficyty w rozumieniu i używaniu języka w kontekstach społecznych oraz brak umiejętności inicjowania i podtrzymywania rozmowy;
  • trudności w dostosowaniu zachowania do różnych okoliczności społecznych;
  • niemożność przypisania innym stanów psychicznych;
  • brak potrzeby dzielenia z innymi radości, zainteresowań czy osiągnięć;
  • brak umiejętności nawiązywania i utrzymywania typowych relacji rówieśniczych.

KUP WIZYTĘ


Jak rozpoznać, czy dziecko ma autyzm?

Zachowania, zainteresowania czy aktywności przejawiane przez autystę są wyraźnie nietypowe lub nadmierne w stosunku do wieku i kontekstu społeczno-kulturowego. Do symptomów ASD w tej sferze należą m.in.:

  • skłonność do zachowywania stałości – nawet trywialne zmiany (np. w otoczeniu czy planie dnia) mogą wywoływać u dziecka lęk i napady złości;
  • nadmierne przywiązanie do rutyny i rytuałów, np. naleganie na codzienne jedzenie tych samych pokarmów czy na poruszanie się tą samą trasą;
  • brak elastyczności w stosunku do przestrzegania zasad;
  • zachowania stereotypowe i powtórzeniowe, wykorzystanie przedmiotów lub mowy (np. potrząsanie przedmiotami lub ustawianie ich w szeregu czy echolalia, polegająca na powtarzaniu – jak echo – zasłyszanych słów lub zdań);
  • powtarzające się i stereotypowe ruchy motoryczne, takie jak ruchy całego ciała (m.in. kołysanie), nietypowy chód (np. chodzenie na palcach), nietypowe ruchy dłoni lub palców oraz postawa;
  • trwałe zaabsorbowanie jednym lub kilkoma szczególnymi zainteresowaniami, częściami przedmiotów lub określonymi typami bodźców czy niezwykle silne przywiązanie do nietypowych przedmiotów;
  • nadwrażliwość lub niedowrażliwość na bodźce zmysłowe lub niezwykłe zainteresowanie sensorycznymi aspektami środowiska, np. pozorna obojętność na ciepło/zimno/ból, fascynacja światłami i obracającymi się obiektami, nieadekwatne reakcje na specyficzne dźwięki i fakturę, nadmierne obwąchiwanie czy dotykanie przedmiotów.

Pierwsze objawy autyzmu

Pierwsze sygnały ASD można dostrzec już u niemowląt i małych dzieci. Za kluczowe objawy, które u najmłodszych mogą wskazywać na zaburzenie, uważa się:

  • brak dzielenia uwagi (np. niepodążanie za wzrokiem osoby dorosłej);
  • niewskazywanie palcem na interesujące malucha przedmioty;
  • brak zabaw związanych z naśladowaniem i „na niby”.

Dzieci z autyzmem wykazują też obojętność lub awersję wobec kontaktu fizycznego, np. wobec przytulania. Ponadto nie uśmiechają się na widok twarzy matki i nie reagują ożywieniem, kiedy się zbliża. Nie potrzebują też obecności i uwagi opiekunów.

Do wczesnych objawów autyzmu zalicza się także zaburzenia kontaktu wzrokowego. Dziecko aktywnie go unika (zasłania oczy czy odwraca twarz) lub nie jest zdolne do jego utrzymania (patrzy jak przez szybę). Maluchy z ASD nie reagują również na głos rodziców i nie są zainteresowane innymi dziećmi.

Dziecko autystyczne nierzadko boi się domowych hałasów czy nieszkodliwych obiektów (np. pluszowych zabawek). Ponadto maluch dotknięty zaburzeniem może bawić się w dziwny sposób – jedynie w celu dostarczenia sobie doznań dotykowych.

Symptomami ASD, które występują we wczesnym okresie życia, są też problemy ze snem i z jedzeniem. Te ostatnie przejawiają się trudnościami w przejściu na stałe pokarmy czy ograniczeniem diety do niewielu produktów, np. tylko słodkich, słonych itp.

Dziecko z autyzmem nie zgłasza także złego samopoczucia – jego jedyną reakcją na dolegliwości jest pobudzenie.

pierwsze objawy autyzmu

Nieprawidłowy rozwój mowy

Niepokój rodziców powinien wzbudzić też nieprawidłowy rozwój języka mówionego. Do jego przejawów zalicza się echolalię oraz brak rozumienia wypowiadanych fraz.

Sygnałem nieprawidłowości jest również mowa monotonna czy śpiewna. U dzieci dotkniętych zaburzeniem mowa może też służyć autostymulacji lub mieć charakter stereotypii (maluch powtarza słowa, zdania czy dźwięki bez związku z aktualną aktywnością).

Dzieci autystyczne odwracają także zaimki osobowe – mówią o sobie „ty”, a o innych – „ja” oraz tworzą nazwy przedmiotów w zależności od ich przeznaczenia lub wymyślają własne słowa.

Kiedy zaczyna mówić dziecko z autyzmem? Część osób dotkniętych zaburzeniem ze spektrum autyzmu nigdy nie zaczyna mówić.

Co można pomylić z autyzmem?

Proces przyswajania umiejętności związanych z interakcjami społecznymi i komunikacją może się różnić u poszczególnych dzieci. Specjalista rozważa diagnozę zaburzenia ze spektrum autyzmu tylko w przypadku wyraźnego i trwałego odchylenia od oczekiwań w tych dziedzinach. Trzeba pamiętać, że u niektórych maluchów powodem trudności w interakcjach społecznych jest nieśmiałość lub zahamowanie behawioralne (tzn. powolne „rozgrzewanie się” do nowych ludzi i sytuacji). Ograniczone interakcje społeczne u takich osób nie wskazują na autyzm.

Mowa dziecka również rozwija się w zróżnicowanym tempie. Samo jej opóźnienie nie oznacza autyzmu, chyba że dziecko przejawia też ograniczoną motywację do komunikacji społecznej i ograniczone umiejętności interakcji.

Ponadto, powtarzalne zachowania lub ograniczone zainteresowania same w sobie nie wskazują na zaburzenie. By można było postawić diagnozę ASD, powinno im towarzyszyć upośledzenie interakcji społecznych i komunikacji.

Zaburzenia współwystępujące z autyzmem

Autyzm cechuje się wysoką współchorobowością. Najczęściej towarzyszą mu:

  • zaburzenia lękowe;
  • zaburzenia nastroju;
  • zaburzenia snu;
  • ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi).

Zaburzenie ze spektrum autyzmu może także współwystępować ze schorzeniami neurologicznymi, takimi jak:

  • padaczka;
  • zespół Landaua-Kleffnera;
  • zespoły z ciągłymi wyładowaniami we śnie wolnofalowym.

Autyści nierzadko cierpią także na fenyloketonurię i alergie pokarmowe.

Szacuje się, że dodatkowe problemy psychiatryczne ma 70-80% osób z autyzmem. Około 40-50% młodzieży i dorosłych z ASD spełnia kryteria dla dwóch lub więcej zaburzeń. Towarzyszące problemy psychiatryczne stanowią jedną z przyczyn zaburzeń behawioralnych, zwłaszcza pod postacią agresji, autoagresji czy zachowań opozycyjnych. Nierzadko bywają powodem pierwszego (przed diagnozą ASD) kontaktu Pacjenta i jego rodziny ze specjalistą.

KUP WIZYTĘ

Autyzm – kiedy udać się do specjalisty?

Co prawda każde dziecko rozwija się we własnym tempie, jednak nieosiągnięcie o czasie niektórych „kamieni milowych” uważane jest za sygnał ostrzegawczy. Po specjalistyczną pomoc należy się zgłosić, jeśli maluch:

  • nie gaworzy do 12. miesiąca życia;
  • nie wykonuje gestów, takich jak wskazywanie palcem czy machanie ręką „pa, pa” do 12. miesiąca życia;
  • nie wypowiada pojedynczych słów do 18. miesiąca życia;
  • nie wypowiada spontanicznie dwuwyrazowych zdań do 24. miesiąca życia;
  • traci umiejętności językowe lub społeczne w każdym wieku.

Diagnoza autyzmu

Do rozpoznania autyzmu prowadzi wielowymiarowy proces, który w dużej mierze opiera się na wywiadzie z rodzicami i obserwacji dziecka. W ramach diagnostyki przeprowadzane jest badanie psychologiczne i psychiatryczne. Ocenie podlega też stan wzroku, słuchu i ogólny stan zdrowia Pacjenta. Częścią procesu jest rozpoznanie współistniejących problemów i różnicowanie ASD z innymi schorzeniami (np. objawy neurologiczne mogą imitować symptomy autyzmu lub z nimi współwystępować). W zależności od konkretnej sytuacji, diagnosta zleca dodatkowe badania i/lub konsultacje.

Kryteria diagnostyczne

By postawić diagnozę, specjalista ocenia występowanie deficytów w komunikacji społecznej oraz ograniczonych, powtarzalnych i nieelastycznych wzorców zachowań, zainteresowań i aktywności.

W klasyfikacji chorób WHO ICD-11, jak wspomniano wyżej, rodzaje autyzmu wyodrębniane są na podstawie nasilenia towarzyszących zaburzeń rozwoju intelektualnego i języka funkcjonalnego. Jeśli te parametry nie mają zastosowania, specjalista może zdiagnozować „inne określone zaburzenie ze spektrum autyzmu”, a jeśli są nieznane – „zaburzenie ze spektrum autyzmu, nieokreślone”. W ICD-11 uwzględniono też rozróżnienie ASD na „bez utraty wcześniej nabytych umiejętności” i „z utratą wcześniej nabytych umiejętności”.

Test na autyzm

W polskiej diagnostyce używa się wielu testów pomocnych w rozpoznaniu ASD. Może je przeprowadzić psycholog lub inny specjalista, np. psychiatra, pediatra czy pedagog po odpowiednim przeszkoleniu. Do takich testów należy np. ASRS (Autism Spectrum Rating Scales).

Za złoty standard w diagnostyce zaburzeń ze spektrum autyzmu uważa się wykorzystywanie narzędzia ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule) oraz wywiadu ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised). Używane są też testy przesiewowe, np.  M-CHAT (Modified-Checklist for Autism in Toddlers). 

Leczenie autyzmu

Terapię autyzmu dostosowuje się do możliwości, zmieniających się potrzeb i współwystępujących zaburzeń konkretnej osoby. Celem oddziaływań jest:

  • stymulowanie rozwoju umiejętności społecznych, komunikacyjnych, adaptacyjnych (samoobsługi);
  • stymulowanie rozwoju poznawczego;
  • zmiana niepożądanych zachowań.

Rodzicom dzieci z autyzmem oferuje się wiele sposobów postępowania. Na uwagę zasługują te, które zostały oparte na wynikach badań naukowych. Należy wystrzegać się metod niesprawdzonych, bo mogą szkodzić osobom dotkniętym ASD. Do interwencji niezalecanych dzieciom i młodzieży z autyzmem zalicza się stosowanie chelatacji, sekretyny czy hiperbarycznej terapii tlenowej.

leczenie autyzmu

Psychoterapia

Odziaływania terapeutyczne, których skuteczność w autyzmie została naukowo potwierdzona, to:

  • stosowana analiza zachowania (ABA): polega na uczeniu dziecka określonych zachowań i redukowaniu zachowań niepożądanych;
  • interwencje poznawczo-behawioralne (CBT): skupiają się na emocjach i myślach oraz ich wpływie na zachowanie dziecka. Program zazwyczaj obejmuje strategie rozpoznawania i stopniowania emocji oraz zachowania, które umożliwiają ich bezpieczne wyrażenie;
  • terapia i edukacja osób z autyzmem i zaburzeniami komunikacji (TEACCH): celem programu jest stworzenie kompleksowego, indywidualnego modelu terapii, edukacji, rehabilitacji i opieki dla osób z autyzmem. Używa się w nim metod terapii behawioralnej i terapii zaburzeń sensorycznych;
  • trening umiejętności społecznych (TUS): to trening grupowy, który bazuje na podejściach behawioralnych i poznawczo-behawioralnych. Uczy właściwych zachowań. Wykorzystuje się w nim m.in. skrypty, historyjki społeczne czy odgrywanie ról;
  • trening komunikacji, terapia logopedyczna (VBI): są ukierunkowane na rozwój umiejętności komunikacyjnych i narracyjnych dzieci.

Do metod często stosowanych, których skuteczność nie została niezbicie potwierdzona w badaniach naukowych, należą:

  • podejścia relacyjne: podkreśla się w nich wagę budowania relacji pomiędzy uczestnikami interakcji;
  • terapia integracji sensorycznej (SI): jest ukierunkowana na poprawę przetwarzania informacji sensorycznych. Część aktualnych badań wskazuje na przydatność SI u dzieci z autyzmem, jednak pod warunkiem, że terapia jest prowadzona zgodnie z oryginalnymi założeniami jej autorki;
  • treningi słuchowe: niektóre badania potwierdziły skuteczność tej metody u osób z autyzmem.

W związku z wynikami badań oddziaływania te powinny być traktowane jako wspomagające rozwój, a nie jako główne metody pracy z dzieckiem autystycznym.

Leczenie farmakologiczne autyzmu

Nie ma leku na autyzm. Przy pomocy farmakoterapii łagodzi się objawy współwystępujących zaburzeń. Dotychczas udowodniono pozytywne działanie dwóch leków antypsychotycznych II generacji u dzieci i nastolatków z autyzmem, u których występuje drażliwość i agresja. Te preparaty zostały zatwierdzone przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration, FDA) jako część kompleksowej terapii trudnych zachowań u osób z ASD.

Czy autyzm da się wyleczyć?

Autyzm trwa całe życie. Z zaburzenia się nie wyrasta. Jednak oddziaływania terapeutyczne, których skuteczność potwierdzono badaniami naukowymi, mogą poprawić umiejętności komunikacyjne i społeczne osoby z autyzmem. Postępowanie wywiera pozytywny wpływ na samopoczucie i jakość życia zarówno Pacjentów, jak i ich rodzin. Niektóre badania wykazały, że mniej niż 5% dzieci z autyzmem całkowicie zdrowieje. Wydaje się jednak, że wpływają na to szerokie kryteria zaburzenia, które umożliwiają postawienie diagnozy u osób z objawami granicznymi.

Życie dziecka z autyzmem

Funkcjonowanie osoby z autyzmem zależy od wielu czynników. Należy do nich:

  • czas wystąpienia i nasilenie objawów: perspektywy są gorsze, jeśli autyzm ujawnia się w pierwszych miesiącach życia oraz w przypadku cięższych symptomów;
  • częstość pojawiania się samodzielnie inicjowanych interakcji społecznych: im częściej dziecko inicjuje interakcje społeczne, tym rokowanie jest lepsze;
  • sprawność intelektualna: dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, których iloraz inteligencji wynosi poniżej 50, są gorzej przystosowane społecznie;
  • rozwój mowy: dziecko ma większe szanse na lepszy rozwój psychospołeczny, jeśli mowa rozwinie się u niego przed 5. rokiem życia;
  • występowanie napadów padaczkowych: pojawienie się napadów padaczkowych przed 5. rokiem życia pogarsza rokowanie;
  • współwystępowanie innych problemów medycznych: większość powikłań wpływa na pogorszenie perspektyw.

Do ważnych czynników, które rzutują na życie dziecka z autyzmem, należy też wiek rozpoczęcia terapii. Wczesne wdrożenie intensywnych oddziaływań poprawia rokowanie. Znaczenie ma również klimat emocjonalny w rodzinie, akceptacja dziecka oraz gotowość jego bliskich do poszukiwania i przyjęcia pomocy.

autyzm u dziecka jak rozpoznać

Autyzm u dorosłych

Część dorosłych autystów prowadzi samodzielny, niezależny tryb życia. Potwierdza to m.in. badanie przeprowadzone wśród osób z ASD w wieku 22-46 lat, z przeciętnymi możliwościami poznawczymi. Naukowcy stwierdzili, że 50% badanych funkcjonowało dobrze. W tej grupie połowa była zatrudniona w pełnym lub częściowym wymiarze. Niemniej tylko 12% mieszkało samodzielnie, a 56% – z rodzicami.

Jakie są objawy autyzmu u dorosłych? Dobrze funkcjonujący dorośli z autyzmem mogą odnosić sukcesy w dziedzinie, która jest przedmiotem ich zainteresowań. Jednak nadal napotykają trudności w interakcjach społecznych. Przejawiają się one m.in. brakiem swobody w rozmowach czy nienaturalnym sposobem mówienia i gestykulacji. Kolejne objawy autyzmu u dorosłych to brak empatii oraz nadmierna otwartość i szczerość w wypowiedziach. Choć są one zgodne z prawdą, mogą urazić. Słabo funkcjonujący dorośli z ASD wymagają przez całe życie opieki i wsparcia innych.

Diagnoza u dorosłego autysty

Zdarzają się również autyści, którzy dopiero w okresie dorosłości otrzymują diagnozę. Rozpoznanie okazuje się punktem zwrotnym w ich biografii. Powodem poszukiwania diagnozy przez dorosłego może być np. rozpoznanie autyzmu u dziecka, skierowanie od specjalisty czy chęć wyjaśnienia swoich problemów emocjonalnych, relacyjnych lub zawodowych. Takie osoby, jako wstęp do profesjonalnego rozpoznania, mogą samodzielnie wykonać prosty test na autyzm u dorosłych AQ (The Autism-Spectrum Quotient).

KUP WIZYTĘ

 

Źródła: