Nerwica – przyczyny, rodzaje, objawy nerwicy

Pojęcia zdrowia psychicznego i choroby psychicznej już dawno przestały być tematem tabu zwłaszcza, że zaburzenia diagnozowane są coraz częściej u osób w różnym wieku, niezależnie od płci, statusu materialnego czy wykształcenia.

Jednym z najczęściej rozpoznawanych problemów natury psychicznej jest nerwica – zaburzenie związane z odczuwaniem nasilonego lęku i strachu. Wsparcie osób najbliższych, terapeuty, psychiatry i psychologa jest w przypadku zaburzeń nerwicowych najważniejszym krokiem do osiągnięcia zdrowia.

Jak leczyć nerwicę? Pomoc doświadczonych psychologów i psychiatrów oferuje MindHealth – Centrum Zdrowia Psychicznego.

Spis treści:

• Czym jest nerwica?
• Przyczyny nerwicy
• Rodzaje nerwicy
  • Nerwica lękowa
  • Nerwica natręctw
  • Nerwica depresyjna
  • Nerwica żołądka
  • Nerwica serca
  • Nerwica wegetatywna
• Objawy nerwicy
• Jak wygląda diagnoza nerwicy?
• Nerwica - metody leczenia
• Choroby psychosomatyczne

Czym jest nerwica?

Zaburzenia psychiczne definiowane są jako defekty w prawidłowościach procesów myślowych, w sferze emocjonalnej i zachowania. Niezbędna pomoc psychiatryczna, psychologiczna i terapeutyczna pozwala Pacjentom powrócić do prawidłowej kondycji zdrowotnej i satysfakcjonującego komfortu życia.

Nerwica to zaburzenie psychiczne, niepsychotyczne, w którym chory zachowuje właściwą ocenę rzeczywistości. Mając wgląd we własne przeżycia, nie odczuwa poważnych zaburzeń w poczuciu realności, dlatego zachowuje się podobnie do innych osób z własnego otoczenia.

Pomimo, że pojęcie nerwicy obejmuje szeroką grupę znacznie różniących się od siebie stanów psychopatologicznych, z definicji nerwica nie może być utożsamiana z zaburzeniami psychotycznymi, którym towarzyszą m.in. omamy czy urojenia.

Cechą dominującą zaburzeń nerwicowych jest odczuwanie lęku, nadmiernego strachu oraz niepokoju. Obecnie praktykuje się inne, mniej stygmatyzujące od nerwicy nazewnictwo jakim jest zaburzenie lękowe.

Zaburzenia lękowe negatywnie wpływają na zdrowie i samopoczucie Pacjentów, skutecznie obniżając jakość życia a nierzadko możliwość prawidłowego funkcjonowania w życiu rodzinnym, zawodowym i społecznym.

Nerwica, jako przejaw poważnych nieprawidłowości zdrowia psychicznego, obejmuje zespół niepokojących objawów. W znaczeniu klinicznym, pojedyncze i przemijające symptomy nerwicowe związane z naturalnym stanem emocjonalnym jakim jest lęk, nie świadczą o wystąpieniu choroby natury psychicznej. Między „normalnym” zamartwianiem się a patologicznym lękiem występuje znacząca różnica – stopień nasilenia objawów.

Nerwica – statystyki

Z analizy statystycznej GUS, przedstawionej w raporcie „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2017 roku” wynika, że u prawie połowy osób (leczonych w roku 2016 w poradniach dla osób z zaburzeniami psychicznymi, uzależnionymi od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych) stwierdzono zaburzenia nerwicowe oraz nastroju.

Z kolei w Rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022, zamieszczono adnotację dotyczącą rozpowszechnienia chorób i zaburzeń psychicznych, z której jasno wynika, że ponad 27% dorosłych Europejczyków doświadcza „przynajmniej jednego z przejawów złego stanu zdrowia psychicznego w ciągu roku”. Jednocześnie zauważa się rosnącą liczbę osób leczonych z powodu zaburzeń psychicznych.

Badanie EZOP (przeprowadzone na losowej próbie 10 tysięcy respondentów z przedziału wiekowego od 18 do 64 roku życia) wykazało, że u 23,4% osób rozpoznano w ciągu życia przynajmniej jedno zaburzenie psychiczne z 18 wymienionych w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD–10 i Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego DSM–IV. U 10% z tych osób stwierdzono zaburzenie na tle nerwicowym.

Warto podkreślić, że zaburzenia lękowe są prawdopodobnie najczęstszą formą zaburzeń psychicznych (w tym, współwystępujących z innymi nieprawidłowościami zdrowia psychicznego).

Objawy i przebieg choroby sprawiają, że aktywność życiowa Pacjenta ulega znacznemu pogorszeniu. Istotną kwestią jest popularyzacja wiedzy na temat zdrowia i komfortu psychicznego szczególnie u osób narażonych na wystąpienie w tej sferze dolegliwości.

Przyczyny nerwicy

Ze względu na rozległość zaburzeń wywoływanych nadmiernym lękiem, nie można jednoznacznie sprecyzować przyczyn powstania nerwicy. Czynnikami zapalnymi, zwiększającymi prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń nerwicowych, są predyspozycje osobowościowe oraz biologiczne.

Przyczyn nerwicy upatruje się m.in. w:

• uwarunkowaniach genetycznych;
• wczesnych doświadczeniach z okresu dzieciństwa lub okresu dojrzewania;
• tłumionych emocjach;
• uwarunkowania środowiskowych i wpływie otoczenia;
• odpowiedzi na trudną lub niestabilną sytuację: rodzinną, prywatną czy zawodową.

Przyczyn odczuwanego strachu i lęku oraz jego rodzaju, upatruje się w źródle pochodzenia wywoływanego bodźca. Są one odczuciami naturalnymi, dlatego przez część osób mogą być bagatelizowane lub lekceważone. W przypadku, gdy te naturalne emocje wychodzą poza akceptowalne ramy, możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że istnieje ryzyko pojawienia się na tym tle zaburzeń.

Strach oceniany jest zazwyczaj jako niebezpieczeństwo związane z konkretnym bodźcem, którego składnikami są:

• myśli o zagrożeniu (poznawcze);
• reakcje somatyczne:
  • pobudzenie układu sympatycznego;
  • u chorego obserwuje się m.in. rozszerzenie źrenic, przyspieszoną akcję serca, zmniejszoną aktywność układu pokarmowego, napięcie mięśni);
  • wywoływany u chorego stan alarmowy przygotowuje ciało do niebezpieczeństwa (które de facto nie występuje);
• elementy emocjonalne związane z uczuciami obawy, przerażenia;
• elementy behawioralne tj.: wycofanie, ucieczka, walka.

Lęk definiowany jest jako obawa przed nieprzewidywanym, trudnym do sprecyzowania zagrożeniem, choć zawierającym te same elementy występujące w strachu. Przyczynami odczuwanego lęku mogą być :

• niebezpieczeństwo;
• uraz psychiczny;
• stres;
• konflikt;
• wyuczony sposób zachowywania/odreagowywania (nawyk);
• choroba;
• uwarunkowania genetyczne.

Rodzaje nerwicy

W źródłach literaturowych można odnaleźć podziały zaburzeń nerwicowych opierających się na występowaniu specyficznych zespołów objawowych. W charakterystyce chorób psychicznych występuje pojęcie zaburzenia afektu, rozumianego jako utrzymujący się stan emocjonalny pod postacią:

• depresji;
• manii;
• lęku;
• agresji.

Zaburzenia nerwicowe cechują się występowaniem nieprawidłowej zmiany afektu w postaci stanów lękowych i uczucia niepokoju. Wśród wielu rodzajów nerwic, wyróżnia się m.in.:

• uogólnione zaburzenia lękowe (GAD; ang. generalized anxiety disorder);
• nerwicę lękową;
• nerwicę natręctw;
• fobie i jej odmiany;
• nerwicę depresyjną;
• nerwicę wegetatywną;
• nerwicę żołądka;
• nerwicę serca.

Od specyficznych zespołów objawów, ich nasilenia, źródła lęków czy częstotliwości występowania niepokojących symptomów zależy, z jakim stanem patologicznym jest związane zaburzenie nerwicowe.

Nerwica może być kategoryzowana do schorzeń endogennych lub egzogennych. O powyższym decyduje możliwość predyspozycji genetycznych i/lub osobowościowych, a także możliwość narażenia się na niesprzyjające okoliczności zewnętrzne np. nadmierny stres, wspomnienia z dzieciństwa, traumatyzacja w wieku młodzieńczym.

Wielość objawów utożsamianych ze zdiagnozowanym zaburzeniem lękowym sprawia, że ich różnicowanie może stanowić trudność. Obecnie, wiedza medyczna z pogranicza psychiatrii i psychologii stanowi główny komponent rozpoznawczy mechanizmów wpływających na rozwój nerwicy. Zaburzenia konwersyjno-dysocjacyjne, regresywne, mechanizmu przemieszczenia, unikania i symbolizacji tworzą patologię:

• histeryczną;
• dysocjacyjno-konwersyjną;
• kompulsywno-obsesyjną;
• fobie. 
  
  

Nerwica lękowa

Pojęcie nerwicy lękowej pojawiło się wraz z teoriami freudowskimi – z końca XIX i początków XX wieku. Pomijając ówczesne rozumienie lęku, mechanizmu jego działania i źródła powstawania, zaburzenie lękowe charakteryzuje się odczuwaniem przewlekłego, nadmiernego, uporczywego lęku oraz niepokoju.

W wyniku trudnych do opanowania symptomów, u chorego wywoływany jest stan napięcia, uwrażliwienia, chronicznego stresu. które upośledzenia codzienne funkcjonowania obniżając jednocześnie jakość życia.

Nerwicy lękowej towarzyszą co najmniej trzy z wymienionych objawów:

• niepokój;
• uczucie wewnętrznego napięcia;
• drażliwość;
• obniżona koncentracja;
• trudność w utrzymaniu uwagi;
• zaburzenie snu;
• wzmożone napięcie mięśni.
  
  

Nerwica natręctw

Nerwica natręctw zwana zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym, jest objawem uciążliwym dla Pacjenta. Do specjalistów zdrowia psychicznego zgłaszają się osoby, u których występują niechciane symptomy nerwicy pod postacią:

• myśli;
• wyobrażeń;
• wewnętrznego przymusu;
• powtarzania czynności.

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (ang. obsessive-compulsive disorder; OCD) wiąże się z występowaniem:

• obsesji:
  • uporczywe myśli;
  • niechciane obrazy;
  • natrętnie pojawiające się wątpliwości;
  • niewłaściwe impulsy;
• kompulsji:
  • pojawiające się często w reakcji na obsesję;
  • rytuały (powtarzające się zachowania) służące zmniejszeniu napięcia emocjonalnego;
  • wiążą się z objawami zwiększającymi potencjalne napięcie nerwowe;
  • czynności i zachowania wykonywane przez chorego mają zlikwidować/zminimalizować lęk, strach, niepokój.
    
    

Nerwica depresyjna

Pomimo swojej nazwy, nerwica depresyjna nie może być mylona z depresją, poważnym zaburzeniem endogennym. Występowanie objawów depresyjnych oraz ich charakter różnią się od tych występujących w przypadku depresji.

Nerwica depresyjna zwana jest dystymią, a w źródłach literaturowych często utożsamiana z pojęciem „lżejszej depresji”. Ten rodzaj zaburzenia lękowego objawia się przede wszystkim obniżonym nastrojem, przygnębieniem i smutkiem, utrzymującym się nawet bez wyraźnej przyczyny lub w wyniku obiektywnie błahego powodu. To, co różni ten stan od umiarkowanej czy ciężkiej postaci depresji to fakt, że (czasowa) poprawa samopoczucia osoby z nerwicą depresyjną, może nastąpić np. w wyniku przebywania w wesołym towarzystwie.

U osób chorych obserwuje się trudności w podejmowaniu decyzji i utrzymaniu koncentracji, a także poczucie chronicznego zmęczenia i obniżenia życiowej energii.

Nerwica żołądka

Nerwicę żołądka zalicza się do zaburzeń psychosomatycznych, czyli takich, w których objawy lękowe są odczuwane przez Pacjenta w jego ciele. Lęk występuje w przebiegu wielu chorób, jednak w przypadku zaburzeń somatyczych chory odczuwa znaczny dyskomfort ze strony układu pokarmowego.

Anatomicznie, żołądek to narząd przygotowany „do ruchu” – nie ma problemu, aby się rozciągnąć i powiększyć. Jednak pewne emocje, a zwłaszcza lęk i stres, utrudniają jego codzienną pracę. U osób odczuwających psychiczny dyskomfort pojawiają się trudności narządowe, w tym rozciąganie mięśni gładkich żołądka. W wyniku zaburzonej pracy żołądka odczuwają oni przykre konsekwencje, tj. nudności, wymioty, bóle brzucha czy biegunka.

Do chorób psychosomatycznych związanych z układem pokarmowym zalicza się:

• nerwicę żołądka;
• wymioty nawykowe;
• zaparcia psychogenne;
• biegunkę emocjonalną;
• zespół jelita nadwrażliwego;
• chorobę wrzodową żołądka;
• chorobę wrzodową dwunastnicy;
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
  
  

Nerwica serca

Serce i układ krążenia są pobudzane m.in. w stresie. Koordynacja reakcji sercowo-naczyniowych może zostać naruszona w przypadku zaburzeń lękowych.

W nomenklaturze kardiologicznej nie używa się terminu nerwicy narządowej (w tym przypadku serca), jednak objawy wskazują na to, że u osób odczuwających „typowe objawy nerwicy serca” można byłoby zdiagnozować lęk paniczny, depresję z lękiem panicznym lub Zespół Da Costy zwany dystonią neurowegetatywną.

O istnieniu tego rodzaju zaburzenia lękowego świadczą wymieniane objawy i dyskomfort, niepotwierdzany w badaniu klinicznym (np. w zapisie EKG). Czynnikami wywołującymi objawy sercowe są:

• nadmierny stres;
• przemęczenie psychiczne;
• zmęczenie fizyczne;
• przebyte infekcje (zwłaszcza wirusowe).
  
  

Nerwica wegetatywna

Objawy nerwicowe z którymi zgłasza się Pacjent, powinny być szczegółowo przeanalizowane przez specjalistę. Reakcje nerwicowe, sytuacyjne lub występujące w wyniku przewlekłego, długotrwałego stresu, zależne są m.in. od cech osobowości. Wywołane określonymi czynnikami stresogennymi objawy wegetatywne sprawiają, że chorzy odczuwają wiele nieprzyjemnych dolegliwości.

Zaburzenia lękowe dotyczą stanu psychicznego, dlatego z użycia klinicznego wyszły pojęcia „nerwicy sytuacyjnej”, „nerwicy serca”, „nerwicy żołądka” czy właśnie „nerwicy wegetatywnej”.

Każdy rodzaj nerwicy powstaje w określonych warunkach i implikuje odczuwanie objawów wegetatywnych, w tym m.in.:

• przyspieszoną akcję serca;
• kołatanie serca;
• bóle w klatce piersiowej;
• suchość w ustach;
• drżenie rąk;
• pocenie się;
• czerwienienie się;
• duszność;
• zawroty i bóle głowy;
• osłabnięcia.

Objawy nerwicy

Tak jak w przypadku każdej grupy schorzeń o szerokim spektrum objawów, zaburzenia lękowe występują w różnej postaci i nasileniu. W nerwicy występują objawy psychiczne (zaburzenia przeżywania), fizyczne (zaburzenia zachowania) oraz psychosomatyczne (zaburzenia czynności somatycznych).

W zależności od rodzaju nerwicy, chory może odczuwać tzw. typowe objawy - przyspieszoną akcję serca czy duszności. Nerwica może objawiać się uciskiem z tyłu głowy lub bólem między łopatkami. Pacjenci doświadczają niedociśnienia ortostatycznego, napadowej hiperwentylacji i zaburzeń erekcji.

O tym, jak różnorodne objawy mogą być eksponowane w zaburzeniach lękowych świadczy fakt, że nerwica może sprawiać chorym problemy dermatologiczne. Silny świąd, pieczenie i nadwrażliwość skóry, czy pojawiające się na ciele czerwone kropki, w przypadku nerwicy mogą nie być początkowo prawidłowo diagnozowane i przypisywane tej dolegliwości.

Nerwica może wywoływać objawy neurologiczne lub zbliżone, zaburzać pracę układu krwionośnego i serca, dlatego chorzy często próbują szukać pomocy medycznej u specjalistów z rożnych dziedzin. Zarówno łagodny przebieg choroby, jak i silna nerwica, skutecznie uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie w życiu społecznym czy zawodowym.

Przykładowe objawy nerwicy:

Objawy psychiczne nerwicy:

• lęk;
• niepokój;
• intensywne poczucie zagrożenia;
• nadmierna czujność;
• bezsenność;
• zmniejszenie libido;
• trudności z uwagą i koncentracją;
• uczucie ogólnego dyskomfortu psychicznego;
• lekowe oczekiwanie;
• fobie;
• poczucie rozdrażnienia, irytacji;
• natręctwa myślowe;
• zaburzenia pamięci;
• poczucie obcości, derealizacji;
• ruminacje.
  
  

Objawy somatyczne nerwicy:

• drżenie rąk;
• poczucie roztrzęsienia;
• bóle kręgosłupa;
• bóle i/lub zawroty głowy;
• wzmożone napięcie mięśni;
• duszność;
• hiperwentylacja;
• nadmierna reakcja układu autonomicznego:
  • pocenie się,
  • zimne ręce,
  • biegunka,
  • suchość w ustach,
  • częste oddawanie moczu,
  • tachykardia,
  • bradykardia,
  • kołatanie serca,
  • zaczerwienienie skóry,
  • zblednięcie;
• reakcja przestraszenia;
• parestezje;
• niedowidzenie;
• niedosłyszenie;
• zaburzenie erekcji;
• zaburzenie miesiączkowania;
• jąkanie się;
• tiki.

Zaburzenia zachowania:

• natrętne wykonywanie czynności;
• trudności w kontaktach międzyludzkich;
• impulsywne lub niedojrzałe zachowania.

Objawy dystymii – nerwicy depresyjnej

Charakterystycznymi objawami nerwicy depresyjnej są:

• umiarkowane obniżenie nastroju;
• ogólnie gorsze samopoczucie;
• niska samoocena;
• uczucie przewlekłego zmęczenia;
• obojętność;
• anhedonia (niezdolność odczuwania pozytywnych emocji);
• nadmierny samokrytycyzm;
• oskarżanie i zamartwianie się.
  
  

Objawy lęku napadowego (panicznego)

Zaburzenia lękowe pod postacią lęku napadowego wiążą się ze współwystępowaniem objawów tj.:

• przyspieszone bicie serca (kołatanie serca);
• duszności;
• bóle w klatce piersiowej;
• uczucie nagłego niepokoju;
• strach;
• zawroty głowy;
• suchość w ustach;
• pocenie się;
• dreszcze;
• parestezje:
  • mrowienie lub drętwienia kończyn;
  • uderzenia gorąca;
  • odczuwanie zimna;
  • odczucia “przebiegnięcia prądu”.
    
    

Objawy OCD: zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego

Nerwica natręctw, to jedna z podkategorii zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, charakteryzujących się występowaniem:

• obsesji (natręctw myślowych);
• określonych zachowań (kompulsji) t.zw. rytuałów;
• ruminacji (natrętnych myśli połączonych z wątpliwościami).

Objawami nerwicy natręctw są:

• obsesje dotyczące:
  • brudu, zanieczyszczeń, bakterii, zarażenia się i wynikającej z tego potrzeby czyszczenia, mycia, dezynfekowania;
  • wątpliwości, niedowierzania, sprawdzania i wynikającej z tej potrzeby bycia zapewnianym o wykonaniu jakiejś czynności;
  • potrzeby symetrii, liczenia;
  • negatywnych emocji tj. agresja;
• natrętne, niechciane, uporczywe, nawracające myśli i czynności;
• odczuwanie niepokoju, lęku, zdenerwowania, objawów wegetatywnych.

Przeżywane wyobrażenia, a także pojawiające się myśli i impulsy, w przypadku nerwicy natręctw są zawsze nieprzyjemne.

Objawy fobii

Lęk w przypadku fobii eksponowany jest zależnie od jego źródła i nasilenia objawów. Część chorych może skutecznie maskować swój problem, u pozostałych objawy będą w pełni widoczne. W przypadku agorafobii i innych, izolowanych postaci fobii, do objawów zalicza się:

• strach przed opuszczeniem domu;
• reakcje lękowe związane z obiektami/sytuacjami:
  • fobie zwierzęce: psy, koty, owady, pająki, węże;
  • fobie związane ze środowiskiem naturalnym: woda, burza;
  • fobie sytuacyjne: strach przed otwartą przestrzenią, wysokością, jazdą windą, zabiegiem medycznym, pobraniem krwi;
• unikanie miejsc lub przedmiotów, które wywołują napięcie;
• odczuwanie nadmiernego lęku i strachu;
• przyspieszone bicie serca;
• lęk przed śmiercią.

Jak wygląda diagnoza nerwicy?

Rozpoznaniu, różnicowaniu a finalnie zdiagnozowaniu i podjęciu odpowiedniej terapii nerwicy, pomagają klinicystom kryteria diagnostyczne (w tym DSM i ICD) zaburzeń lękowych, uwzględniające ich charakter i specyfikę. Odpowiednio zdefiniowana ścieżka postępowania ułatwia specjalistom zdrowia psychicznego podjąć odpowiednie kroki w osiągnięciu przez Pacjenta dobrego zdrowia i samopoczucia.

Nerwica cechuje się występowaniem tzw. objawów osiowych, występujących we wszystkich postaciach zaburzeń lękowych, obejmujących:

• lęk – manifestujący się nieokreślonym niepokojem, napadem lękowym lub zlokalizowanym konkretnie punktem (w narządzie ciała np. sercu lub sytuacji np. zamkniętym pomieszczeniu);
• zaburzenia wegetatywne – występujące z różnym nasileniem, od łagodnych postaci do odczuwanych, silnych dolegliwości bólowych;
• błędne koło objawów nerwicowych – dodatnie sprzężenie zwrotne symptomów choroby;
• egocentryzm – nadmiernie koncentrowanie się na własnych dolegliwościach.

Diagnoza zaburzeń nerwicowych opiera się na badaniu lekarskim i różnicującym badaniu psychiatrycznym. Rozmowa z Pacjentem ma na celu dostarczenie jak największej ilości informacji o stanie zdrowia, rodzaju objawów, początku i dynamiki choroby. Specjaliści w swojej praktyce opierają się na obserwacji chorego i uzupełnianiu niezbędnych danych, np. dodatkowymi badaniami neurologicznymi.

Diagnoza nerwicy wymaga m.in. obecności wymienionych przez chorego objawów przez okres co najmniej 6 miesięcy. Znamienny jest brak możliwości samodzielnego uporania się z problemem – jego objawami i kontrolą. W wielu przypadkach zaburzenia lękowe współwystępują z innymi zaburzeniami psychicznymi.

Nerwica - metody leczenia

Proces leczenia zaburzeń nerwicowych uwzględnia przede wszystkim rodzaj nerwicy i jego nasilenia. Stosowanymi metodami w ich leczeniu są:

• psychoterapia, w tym:
  • terapia poznawczo-behawioralna;
  • terapia wspierająca;
  • terapia wglądowa;
    
    
• farmakoterapia w tym m.in.:
  • selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny-SSRI;
  • leki anksjolityczne np. benzodiazepiny;
    
    
• techniki behawioralne:
  • metody i techniki relaksacji;
  • systematyczna desensytyzacja;
  • metody oparte na ekspozycji;
  • metody poznawcze;
    
    
• psychoedukacja.
  
  

Czy nerwicę można wyleczyć?

Ostre epizody nerwicowe mijają z czasem, niezależnie od rodzaju podjętego leczenia. Pomoc terapeutyczna, farmakologiczna a także techniki mieszane, mają przede wszystkim osłabić natężenie odczuwanych przez Pacjenta objawów. W wielu przypadkach (zależnie od rodzaju nerwicy i ewentualnego współwystępowania innych zaburzeń psychicznych) udaje się wyeliminować szkodliwe symptomy choroby.

Celem procesu terapeutycznego jest ochrona przed wystąpieniem innych, niepożądanych zaburzeń, w tym przechodzenia nerwicy w stan przewlekły.

Choroby psychosomatyczne

Zaburzenia psychosomatyczne definiowane są jako stan choroby wywołanej nieprawidłowym mechanizmem emocjonalnym lub psychicznym. Objawy choroby dotyczą układu: pokarmowego, oddechowego, sercowo-naczyniowego, moczowo-płciowego, mięśniowo-szkieletowego, hormonalnego a nawet skóry i zaburzeń w sferze metabolicznej.

Najczęstszymi zaburzeniami psychosomatycznymi są:

• choroba niedokrwienna serca;
• nadciśnienie tętnicze;
• nadczynność tarczycy;
• cukrzyca;
• astma oskrzelowa;
• migrena;
• katar sienny;
• alergiczny nieżyt nosa;
• zespół jelita wrażliwego;
• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego (okrężnicy);
• wymioty nawykowe;
• zaparcia psychogenne;
• zaburzenia seksualne;
• otyłość;
• zaburzenia miesiączkowania.
• pokrzywka skórna.
  
  

Etiologia zaburzeń psychosomatycznych

Do przyczyn rozwoju choroby psychosomatycznej zalicza się:

• uwarunkowania genetyczne;
• predyspozycje osobowościowe;
• dysfunkcyjne środowisko rodzinne;
• pierwotne zaburzenia funkcjonowania narządów/układów.
  
  

 
 Weryfikacja merytoryczna: Mgr Paulina Mikołajczyk

Źródła:

• Andrzej Kokoszka, Wyd. Medycyna Praktyczna, ISBN: 83-86657-37-5; Kraków 1998 r.: Zaburzenia nerwicowe – postępowanie w praktyce ogólnolekarskiej;
• Michael Haslam, Wyd. Zysk i S-ka, ISBN: 83-7150-194-3; Poznań 1997 r.: Psychiatria
• Główny Urząd Statystyczny w Krakowie, Analizy statystyczne: Zdrowie i ochrona zdrowia w 2017 r.; ISSN 2084-0470: Warszawa, Kraków 2018;
• med. Stanisław Biernacki Szpitalny Oddział Ratunkowy, Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej w Jeleniej Górze: https://files.elamed.com.pl/NAR/artykuly/11-13.pdf
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15939839/
• https://www.gov.pl/web/zdrowie/narodowy-program-ochrony-zdrowia-psychicznego1
• http://psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_1_2020/7Krawczyk_PsychiatrPol2020v54i1.pdf
• https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89906/PDF/01_01_Czernianin-W_Czernianin-H_Zarys-teorii-psychoanalitycznej.pdf
• https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/viewFile/29230/23988