Schizofrenia – przyczyny, leczenie, rodzaje, objawy początkowe

Data publikacji: 09.02.2022
Czas czytania: 12 minut
schizofrenia przyczyny objawy leczenie

Brak równowagi w sferze psychicznej wiąże się z odczuwaniem przykrych konsekwencji, zarówno w życiu osobistym, rodzinnym, jak i społecznym. Choroby psychiczne upośledzają funkcjonowanie w wielu ważnych obszarach codziennego życia – w tym zawodowego i edukacyjnego. Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak dbałość o jego fizyczne aspekty. Na szczęście zaburzenia diagnozowane w strefie psychicznej przestają być tematem tabu a potrzeba utrzymania zdrowia psychicznego i profilaktyki w tym zakresie, mocno zakorzenia się w świadomości społeczeństwa.

U jednej na 300 osób na całym świecie diagnozuje się schizofrenię – zaburzenie zwane rozpadem umysłu. Istnieje szereg skutecznych opcji opieki nad osobą ze zdiagnozowaną chorobą psychiczną.

Czym jest schizofrenia, jakie są objawy zaburzenia i jak wygląda leczenie choroby? Gdzie szukać pomocy? Opiekę doświadczonych specjalistów z zakresu psychiatrii oferuje MindHealth – Centrum Zdrowia Psychicznego.

KUP WIZYTĘ

Spis treści:


Czym jest schizofrenia?

Schizofrenia jest przewlekłą chorobą psychiczną cechującą się zaburzeniem w sposobie myślenia, postrzegania, porozumiewania się, a także spłyconym i niedostosowanym afektem (ekspresją emocjonalną). Choroba ta charakteryzuje się znacznym upośledzeniem w postrzeganiu rzeczywistości oraz zmianami w sposobie zachowania Pacjenta.

Psychiatra - schizofrenia

Konsultacja psychiatry - pierwszorazowa

od 250 zł

KUP WIZYTĘ

Schizofrenia występuje u około 24 milionów ludzi na całym świecie. W przypadku osób dorosłych wskaźnik zachorowalności wynosi 1 na 222 osoby. Według niektórych źródeł, w jakimś punkcie życia, schizofrenia zostanie rozpoznana u jednej osoby na 100. Choroba jest najczęściej diagnozowana u osób dorosłych (pomiędzy 20 i 30 rokiem życia).

Choć uważa się, że na schizofrenię częściej chorują mężczyźni niż kobiety, według danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego i publikacji „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2020 r.” z roku 2016 w Polsce, to u kobiet częściej rozpoznawano oraz leczono już zdiagnozowaną schizofrenię [1].

Pomimo tego, że wiedza na temat schizofrenii – jednej z najcięższych chorób psychicznych – jest rozległa, nadal nie można jednoznacznie ustalić przyczyn jej powstawania. Wiadomo, że na ryzyko rozpoznania schizofrenii narażone są zwłaszcza osoby z predyspozycjami genetycznymi (przypadkami choroby zdiagnozowanymi w rodzinie).

Z powodu schizofrenii, zaburzeń schizotypowych i urojeniowych, Pacjenci trafiający na oddziały szpitalne spędzają (w stosunku do pozostałych Pacjentów leczonych w przypadku zaburzeń psychicznych), największą ilość dni.

Choć schizofrenia występuje mniej powszechnie, niż inne choroby psychogenne, szacuje się, że chorzy ze zdiagnozowaną psychozą schizofreniczną są w populacji ogólnej o ok. 2-3 razy bardziej narażeni na przedwczesną śmierć.

Z raportu Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że osoby ze zdiagnozowanymi zaburzeniami psychicznymi tj. schizofrenia, ciężka i umiarkowana depresja czy choroba afektywna dwubiegunowa, które jednocześnie chorują na inne, uleczalne choroby np. nadciśnienie czy reumatyzm, żyją o 10-20 lat krócej niż ogół populacji.

 

Schizofrenia – historia choroby

Za twórcę terminu „schizofrenia” uznaje się szwajcarskiego psychiatrę Paula Eugena Bleulera, który w roku 1911 użył innego określenia do opisu objawów schizofrenii (autyzm), aby dwa lata później nadać objawom choroby psychicznej termin medyczny utrzymujący się do dziś.

Jednak symptomatologii (opisem i grupowaniem objawów choroby) otępienia wczesnego (łac. dementia praecox) nazywanego później schizofrenią, podjął się już pod koniec XIX wieku niemiecki psychiatra – Emil Wilhelm Magnus Georg Kraepelin.

Sama historia choroby sięga odległych czasów, jednak w przeszłości nie odróżniano jej od innych zaburzeń psychicznych i neurologicznych. Dopiero w drugiej połowie XIX w. zaczęto używać bardziej precyzyjnych terminów do określenia specyficznych objawów choroby i jej podtypów.

Schizofrenia, zwana „chorobą Bleulera” (MB – morbus Bleuleri) albo „psychozą schizofreniczną”, doczekała się prób hierarchizacji objawów na pierwotne i wtórne.

Do dziś pozostawia się otwarty problem związany z tą chorobą – jej granice i klasyfikację współwystępujących objawów. Schizofrenia zaburza wiele funkcji psychicznych, co dodatkowo utrudnia jej prawidłowe rozpoznanie i sklasyfikowanie do określonej podgrupy.


Rodzaje schizofrenii

Schizofrenia cechuje się występowaniem specyficznych objawów z jednocześnie zachowaną sprawnością zdolności umysłowych (w pełni lub z widocznymi deficytami).

Medycznie wyróżnia się sześć podtypów schizofrenii, jednak jako postaci tej choroby nie są całkowicie odrębne – różni je przewaga pewnych grup objawów. W wieloletnim przebiegu choroby można zaobserwować przechodzenie jednej postaci w drugą. W literaturze specjalistycznej wyróżnia się:

  • schizofrenię paranoidalną;
  • schizofrenię prostą;
  • schizofrenię katatoniczną;
  • schizofrenię hebefreniczną;
  • schizofrenię rezydualną;
  • schizofrenię niezróżnicowaną.

Schizofrenia paranoidalna

W przebiegu schizofrenii paranoidalnej dominują objawy wytwórcze tj.:

  • urojenia – trwałe, paranoidalne;
  • omamy – szczególnie słuchowe.

Schizofrenia często wiąże się z pojawieniem również innych zaburzeń postrzegania. U Pacjentów obserwuje się charakterystyczne pobudzenie. Schizofrenia paranoidalna to jedna z najczęściej występujących postaci schizofrenii u osób leczonych w Polsce.

Psycholog - schizofrenia

Konsultacja psychologa

od 150 zł

KUP WIZYTĘ

Schizofrenia prosta

W przebiegu choroby nie występują omamy i nie odnotowuje się innych objawów wytwórczych. U chorych na schizofrenię prostą następuje stopniowe pogorszenie sposobu funkcjonowania, tzw. „obniżenie linii życiowej” cechujące się:

  • izolacją społeczną – wycofaniem;
  • utratą celów;
  • porzuceniem zainteresowań;
  • brakiem nietypowych zachowań.

Schizofrenia prosta diagnozowana jest u małej ilości Pacjentów.

Schizofrenia katatoniczna

U osób ze zdiagnozowanym typem schizofrenii katatonicznej występują następujące nasilone objawy:

  • spowolnienie (osłupienie);
  • pobudzenie psychoruchowe;
  • automatyczna uległość;

Nierzadko, po czasowym zahamowaniu ruchowym Pacjenta następuje gwałtowne pobudzenie, które może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia zarówno chorego, jak i osób z jego otoczenia.

Objawy katatoniczne schizofrenii katatonicznej mogą łączyć się ze stanami oneroidalnymi (podobnymi do snu), ze współistniejącymi omamami scenicznymi.

Schizofrenia hebefreniczna

Schizofrenia hebefreniczna wiąże się ze współwystępowaniem objawów takich jak:

  • dezorganizacja w sposobie mówienia i myślenia;
  • nasilone urojenia i omamy występujące urywkowo;
  • nieprzewidywalny sposób zachowania;
  • zmienność emocjonalna;
  • znaczne zaburzenia nerwowe objawiające się niekontrolowanymi skurczami mięśni (manieryzm);
  • rozkojarzona mowa;
  • niedostosowany nastrój;
  • tendencja do społecznego izolowania się.

Schizofrenia rezydualna

U osób cierpiących na schizofrenię o typie rezydualnym, występujące objawy choroby są stabilne, nienasilone a stan zwany ubytkowym odnosi się do Pacjentów po wygaśnięciu schizofrenii. Charakterystyczne jest występowanie przewlekłych objawów resztkowych, takich jak:

  • zaburzenia myślenia;
  • spowolnienie mowy;
  • spowolnienie ruchowe;
  • apatia;
  • obniżona uczuciowość;
  • zaniedbanie wyglądu.

Schizofrenia niezróżnicowana

Diagnozowanie schizofrenii niezróżnicowanej opiera się na skategoryzowaniu objawów stanu psychotycznego nietypowego dla pozostałych rodzajów schizofrenii. Stan ten rozpoznaje się również w przypadku występowania charakterystycznych cech diagnostycznych schizofrenii bez wyraźnej przewagi określonej grupy objawów. Schizofrenia niezróżnicowana zwana jest atypową.

jakie są rodzaje schizofrenii?


Przyczyny schizofrenii

Jakie są przyczyny schizofrenii? Zauważa się zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia schizofrenii, z uwzględnieniem predysponujących do zwiększonej zachorowalności kilku różnorodnych czynników. Do chwili obecnej nie zidentyfikowano jednak jednej, konkretnej przyczyny tej choroby.

 

Genetyczne czynniki ryzyka rozwoju schizofrenii

Schizofrenia może być wynikiem procesu neurorozwojowego, którego częścią są procesy neurodegeneracyjne, związane najprawdopodobniej z niszczeniem synaps, aksonów i dendrytów.

Dziedziczenie określonej konfiguracji genów (odpowiadających m.in. za aktywność mózgu), wpływa na procesy elimanacji połączeń międzyneuronalnych a w konsekwencji na wzrost ryzyka zachorowania na schizofrenię. Najnowsze badania naukowców dotyczące etiologii tej choroby psychicznej dowodzą, że schizofrenia uaktywnia się u Pacjentów zwłaszcza w okresie dojrzewania, w którym procesy eliminacji synaps są szczególnie aktywne.

Czynniki genetyczne warunkują zwiększone ryzyko wystąpienia schizofrenii w szczególności u osób spokrewnionych (pierwszy stopień pokrewieństwa pełnego w linii prostej). Prawdopodobieństwo pojawienia się schizofrenii u takich Pacjentów jest 10-krotnie wyższe niż u osób, u których w najbliższej rodzinie ta choroba psychiczna nie występuje.

W rodzinach, w których obydwoje rodzice chorują, prawdopodobieństwo urodzenia chorego dziecka wynosi aż 46%.

 

Środowisko i stres a schizofrenia: czynniki społeczno-psychologiczne

Przyczyn pojawienia się schizofrenii oraz przebiegu samej choroby upatruje się również w czynnikach psychospołecznych. Badania przeprowadzone u osób adoptowanych pokazały, że ryzyko zachorowania jest wyższe, gdy relacje panujące w rodzinie są zaburzone – stres dziecka może wpłynąć na aktywację choroby (czynnik społeczny).

Podatność na zaburzenia psychiczne i stres jest jednym z najbardziej prawdopodobnych czynników epidemiologii schizofrenii. Wyzwalaczem choroby może być stresogenne środowisko, które w połączeniu z już istniejącymi zmianami w mózgu Pacjenta, znacząco zwiększa ryzyko choroby.


Objawy schizofrenii

Schizofrenia to choroba o różnym obliczu. Typowe zaburzenia schizofreniczne mogą występować stale lub epizodycznie, mogą dotyczyć określonych lub wielu funkcji psychicznych. U Pacjentów chorujących na schizofrenię może wystąpić jeden lub więcej epizodów z pełną, lub częściową remisją.

Schizofrenia to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się się znacznym upośledzeniem w postrzeganiu rzeczywistości oraz zmianami w sposobie zachowania. Różnorodny przebieg choroby sprawia, że trudno jest wymienić wszystkie doświadczane przez Pacjentów objawy schizofrenii. Chorzy doświadczają m.in.:

  • objawów w postaci urojeń i omamów (słuchowych, wzrokowych, dźwiękowych, dotykowych, smakowych i węchowych);
  • objawów zaburzeń afektywnych: depresji, manii;
  • dezintegracji psycho-ruchowej, zaburzeń w poruszaniu się, apatii;
  • skrajnych zaburzeń funkcji myślowych, (pojęcie „sałaty słownej” – rozkojarzenia myślenia -tzw. schizofazja);
  • mniejszej reaktywności emocjonalnej;
  • ostrych i przemijających zaburzeń psychotycznych.


Zanim schizofrenia zostanie zdiagnozowana, można wymienić kilka pierwszych objawów choroby – choć nie są one „typowe” dla danej jednostki chorobowej, mogą być klasyfikowane do zachowań nieprawidłowych.

Do objawów prodromalnych (zwiastunowych) zalicza się m.in.:

  • trudność w nawiązywaniu społecznych relacji;
  • izolowanie się;
  • objawy dezorganizacji psychicznej;
  • czasem objawy lękowe podobne do nerwicowych;
  • objawy natrętne, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne;
  • emocjonalny chłód;
  • ekscentryczność;
  • nadmierna wrażliwość;
  • nieufność;
  • niższy poziom inteligencji,
  • dziwaczna treść wypowiedzi;
  • nietypowe doznania percepcyjne;
  • deficyty poznawcze (uwagi, pamięci);
  • trudności z koordynacją wzrokowo-ruchową;
  • trudności wychowawcze.


Zarówno w początkowych objawach, jak i pełnym przebiegu choroby, u osób ze schizofrenią obserwuje się:

  • ciągłe uczucie, że są obserwowani;
  • urojenia oddziaływania, wpływu lub owładnięcia;
  • głosy omamowe komentujące lub dyskutujące o Pacjencie w trzeciej osobie;
  • przekonanie, że inne osoby słyszą co chory myśli;
  • głosy w głowie, szumy, dźwięki;
  • chaotyczna lub rozkojarzona mowa;
  • nietypowe ruchy lub szybkie zmiany tempa poruszania się;
  • zastyganie w określonych pozach;
  • samouszkodzenia;
  • echo myśli;
  • silne uczucia religijne;
  • apatia;
  • wycofanie się;
  • ciągłe martwienie się;
  • rozleniwienie;
  • nadmiernie słabe lub nadmiernie silne reakcje emocjonalne;
  • dziwne lęki;
  • próby samobójcze;
  • nadużywanie substancji psychoaktywnych;
  • depresja;
  • niezdolność do rozpoznania choroby;
  • upośledzona koncentracja, pamięć, uwaga;
  • trudność w rozwiązywaniu problemów.

KUP WIZYTĘ

schizofrenia objawy

Typowymi objawami rozwoju choroby u osób chorych na schizofrenię są:

  • objawy pozytywne (tzw. wytwórcze) – zjawiska i wrażenia dodatkowo wytwarzane przez umysł osoby chorej;
  • objawy negatywne (zwane deficytowymi) – funkcje i wrażenia zubożające psychikę i zachowanie chorego;
  • zaburzenia procesów poznawczych – osoby chore są przygnębione, smutne, mają obniżony nastrój, często diagnozuje się u nich depresję.

Omamy w schizofrenii

Uporczywe halucynacje powodują, że osoba chora może słyszeć, widzieć lub dotykać (omamy cenestetyczne) rzeczy, których de facto nie ma. Omamy występują u znacznej części chorych na schizofrenię. W przypadku doznań słuchowych pojawiające się w głowie „głosy”, komentują zachowanie chorego, mówią do niego, a niekiedy również rozkazują.

Oprócz słyszanych przez chorego dźwięków, zgłaszane są również innego rodzaju omamy, tj. węchowe czy smakowe.

Urojenia schizoidalne

Głównym objawem schizofrenii są występujące u niemal wszystkich chorych urojenia. Urojeniami definiowane są uporczywe, fałszywe przekonania psychotyczne dotyczące: zaburzenia jaźni („ja”), osób lub przedmiotów (poza „ja”), które utrzymują się pomimo niepodważalnych, racjonalnych dowodów, a także:

  • urojenia prześladowcze;
  • urojenia oddziaływania:
    • zewnętrznego wpływu na osobę chorego, jego ciało, psychikę, myśli;
    • wpływu chorego na jego otoczenie, psychikę i myśli innych ludzi;
    • wpływu kontroli lub bierności;
  • urojenia ksobne - dopatrywanie się związku między neutralnymi faktami a osobą chorego.

Objawy katatoniczne

Katatonia to zespół zaburzeń psychicznych występujący głównie w przebiegu schizofrenii. W ich wyniku dochodzi do zahamowania (spowolnienia) ruchowego lub nadmiernego pobudzenia ruchowego cechującego się nagłymi, gwałtownymi ruchami.

Schizofrenia paranoidalna objawy

Chorzy, u których rozpoznano schizofrenię paranoidalną, doświadczają stosunkowo trwałych urojeń – w większości przypadków są to:

  • omamy słuchowe – słyszalne przez chorego głosy rozkazujące, o treści grożącej;
  • zaburzenia postrzegania;
  • urojenia prześladowcze, ksobne, wielkościowe, o niewierności.

Nie zauważa się innych zaburzeń i objawów tj. katatonia, zaburzenie afektu czy woli, albo ich pojawienie się nie jest nasilone.


Jakie są etapy przebiegu schizofrenii?

Schizofrenia jest chorobą przewlekłą, której objawy oraz poszczególne etapy mogą przebiegać różnie u różnych Pacjentów. Pomimo odpowiedniego sposobu leczenia, cechuje się wysokim ryzykiem nawrotów i zaostrzeń choroby.

W zależności od źródeł literaturowych i przyjętego schematu przebiegu schizofrenii wyróżnia się kolejno 4, 5 a nawet 8 faz choroby.

Początkowe objawy schizofrenii pojawiają się z różnym natężeniem, zazwyczaj na kilka lat przed pierwszym epizodem choroby. Część osób choruje epizodycznie, inni przewlekle z okresowym zaostrzaniem się choroby, a u innych Pacjentów występuje ostry początek schizofreniczny.

Różnice w przebiegu poszczególnych faz schizofrenii zależne są od indywidualnego przebiegu choroby, stanu zdrowia Pacjenta oraz wybranego sposobu leczenia. Do głównych etapów przebiegu schizofrenii zalicza się: fazę zwiastunową, fazę ostrego epizodu, remisji, nawrotu (kolejnego epizodu) i fazę późnej stabilizacji.

Faza zwiastunowa

W fazie wstępnej dochodzi do uaktywnienia się objawów prodromalnych schizofrenii. Chory zaczyna ograniczać kontakty społeczne, popada w apatię i izoluje się od społeczeństwa. Chorobę można leczyć (a także kontrolować), dlatego w przypadku jakiegokolwiek podejrzenia schizofrenii należy jak najszybciej podjąć leczenie.

KUP WIZYTĘ


Faza ostrego epizodu

Na tym etapie u chorego obserwuje się zaostrzenie objawów pozytywnych schizofrenii, takich jak urojenia, omamy, zaburzenia poznawcze, podejrzliwość, pobudzenie ruchowe lub spowolnienie ruchowe. Pojawiają się również objawy deficytowe, m.in. apatia, osłabienie woli czy zniechęcenie. Chory zaczyna zachowywać się w zupełnie nietypowy dla siebie sposób.

Faza remisji

W fazie remisji dochodzi do wyciszenia – złagodzenia lub ustąpienia objawów schizofrenii. Postępująca etapowo choroba (pomimo widocznej, czasowej poprawy) skutecznie utrudnia funkcjonowanie w życiu społecznym i zawodowym. Dużą rolę odgrywa zarówno najbliższe otoczenie chorego, rodzina i przyjaciele, jak również specjalistyczna pomoc psychologiczna, terapeutyczna i farmakologiczna.

Faza nawrotu – kolejny epizod

Schizofrenia to choroba, której częste nawroty i różnorodny przebieg nie sprzyjają możliwości przygotowania się na kolejne epizody. Każdy kolejny nawrót choroby może być zbliżony do pierwszego epizodu albo znacząco się od niego różnić czasem trwania, nasileniem niepokojących objawów lub współwystępowaniem innych niż do tej pory symptomów.

Progresja deficytów związanych ze schizofrenią, dominująca ilość objawów negatywnych oraz wiek Pacjenta sprawiają, że nawroty choroby mogą być z czasem jeszcze dotkliwsze.

Faza późnej stabilizacji

Ostatni etap schizofrenii polega na utrwalaniu poprawy objawów pozytywnych z jednoczesnym przeciwdziałaniem objawom afektywnym i poznawczym. Dzięki odpowiedniej strategii specjaliści pomagają Pacjentom zapobiegać nawrotom schizofrenii.


Rozpoznanie schizofrenii

W rozpoznaniu schizofrenii pomocne są kryteria diagnostyczne określone w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych. Według ICD-10, aby móc zdiagnozować schizofrenię, musi wystąpić co najmniej jeden z wymienionych zespołów (objawów lub przejawów):

  • echo myśli, nasyłanie i zabieranie myśli oraz rozgłaśnianie (odsłonięcie) myśli;
  • urojenia oddziaływania, wpływu lub owładnięcia wyraźnie odnoszone do ruchów ciała, lub kończyn, albo do określonych myśli, działań czy odczuć; spostrzeżenie urojeniowe;
  • głosy omamowe komentujące na bieżąco zachowanie Pacjenta, dyskutujące o nim między sobą, albo innego typu głosy omamowe pochodzące z jakiejś części ciała;
  • utrwalone urojenia innego rodzaju, których treść jest niedostosowana kulturowo i całkowicie niemożliwa do zaistnienia (np. zdolność oddziaływania na pogodę, pozostawanie w łączności z przybyszami z innego świata).


Lub muszą wystąpić co najmniej dwa z objawów i przejawów wymienionych poniżej:

  • utrwalone omamy z zakresu jakiegokolwiek zmysłu, jeżeli występują każdego dnia w ciągu co najmniej jednego miesiąca i towarzyszą im urojenia (mogą być zwiewne lub na wpół ukształtowane) bez wyraźnej treści afektywnej lub utrwalone myśli nadwartościowe;
  • neologizmy, przerwy lub wstawki w toku myślenia, prowadzące do rozkojarzenia lub niedostosowania wypowiedzi;
  • zachowania katatoniczne, takie jak: pobudzenie, zastyganie lub giętkość woskowa, negatywizm, mutyzm, mutyzm wybiórczy i osłupienie;
  • objawy „negatywne”, takie jak: apatia, zubożenie wypowiedzi oraz spłycenie lub niespójność reakcji emocjonalnych (należy wyraźnie stwierdzić, że nie są spowodowane depresją lub lekami neuroleptycznymi).

jak leczyć schizofrenie


Leczenie schizofrenii

Schizofrenia zaliczana jest do chorób przewlekłych, a jako ciężka choroba psychiczna wymaga odpowiedniego kontrolowania a przede wszystkim leczenia. Pomimo, że jest zaburzeniem odznaczającym się wysokim ryzykiem nawrotów, połączenie najnowocześniejszych metod farmakologicznych i terapeutycznych daje realną szansę na ustabilizowanie stanu zdrowia Pacjenta.

Specjalistyczna opieka i leczenie Pacjenta powinno odbyć się jak najwcześniej. Dzięki sprawnej interwencji medycznej u chorych skraca się czas trwania pierwszego epizodu schizofrenii, a nierzadko podjęte działania skutecznie zapobiegają hospitalizacji psychiatrycznej Pacjenta.

Schizofrenia cechuje się różnorodnym przebiegiem i nasileniem objawów. Leczenie i terapia powinny być w pełni indywidualne, dostosowane do specyficznych potrzeb Pacjenta, jego stanu zdrowia i przebiegu choroby.

Metody terapii schizofrenii

  • indywidualna farmakoterapia;
  • psychoterapia;
  • psychoedukacja:
    • chorego i rodziny/opiekunów Pacjenta;
  • rehabilitacja psychospołeczna:
    • terapia środowiskowa;
    • trening umiejętności społecznych;
    • przystosowanie chorego do życia w społeczeństwie;
  • interwencje psychologiczne (rodzinne);
  • ćwiczenia fizyczne:
    • terapie relaksacyjne;
    • muzykoterapia;
    • aromaterapia;
    • refleksologia;
    • masaże.

Farmakoterapia w leczeniu schizofrenii

Indywidualna farmakoterapia realizowana jest poprzez odpowiednio dobrane przez lekarza (psychiatrę) leki. Większość objawów psychotycznych schizofrenii wynika z zaburzeń funkcjonowania mózgu. Leki modyfikują i normalizują przekazywanie sygnałów nerwowych, a tym samym usuwają objawy choroby, zapobiegając nawrotom.

W leczeniu farmakologicznym schizofrenii stosuje się następujące rodzaje leków:

  • leki przeciwpsychotyczne:
    • neuroleptyki, atypowe i typowe, I-ej i II-ej generacji;
    • leki stosowane są w celu ustępowania objawów psychoz, omamów, urojeń o działaniu przeciwlękowym i hamującym pobudzenie;
    • Ich stosowanie przeciwdziała nawrotom choroby i skraca czas leczenia schizofrenii. Przykładami leków w tej grupie są: Olanzapina, Risperidon, Aripiprazol, Ziprazidon;
  • trankwilizery (tj.: leki uspokajające; leki nasenne):
    • uspokajające środki lecznicze oddziałujące na ośrodkowy układ nerwowy, stosowane są w leczeniu nerwic, psychoz i stanów lękowych (objawów występujących w schizofrenii)
    leki przeciwdepresyjne (tymoleptyki, antydepresanty);
  • leki stabilizujące nastrój (normotymiki);
  • leki znoszące objawy niepożądane (leki korygujące).

Schizofrenia a psychoterapia

Największe sukcesy w leczeniu schizofrenii zauważa się u chorych, u których stosowana farmakoterapia wspierana jest jednocześnie specjalistyczną opieką psychoterapeutyczną. W przypadku zdiagnozowanej schizofrenii zalecanymi formami psychoterapii są:

  • terapia indywidualna;
  • terapia grupowa;
  • terapia długoterminowa;
  • terapia prowadzona np. w nurcie poznawczo-behawioralnym.

Czy schizofrenie można wyleczyć?

Znaczny postęp i rozwój medycyny sprawił, że schizofrenia jest chorobą dobrze poddającą się leczeniu. Prawidłowo prowadzone leczenie farmakologiczne, terapeutyczne oraz oddziaływanie środowiskowe sprawia, że wielu chorych normalnie funkcjonuje w życiu rodzinnym i zawodowym.

Rokowania w przebiegu schizofrenii są następujące:

  • 10% Pacjentów wymaga stałej opieki i hospitalizacji;
  • u mniej niż 30% chorych obserwuje się remisję choroby w ciągu 5 lat;
  • u 60% osób z rozpoznaną schizofrenią stwierdza się przebieg epizodyczny.

Według danych literaturowych, na schizofrenię choruje około 0,2–2% populacji ogólnej. Średnio połowa Pacjentów musi być z tego tytułu hospitalizowana (40–60%). Obserwuje się, że na schizofrenię choruje podobna liczba kobiet i mężczyzn, jednak w przypadku męskiej grupy zauważa się większą ilość objawów negatywnych choroby, a także gorsze rokowania.

KUP WIZYTĘ


[1] Surowe współczynniki zachorowalności i chorobowości na 10 tys. ludności według płci w 2016 r; Zdrowie i ochrona zdrowia w 2020 r.; ISSN 2084-0470

 

Źródła:

informacja dla pacjenta